Ο Χριστός γκρεμίζει τα τείχη των διακρίσεων

Nikos, "Κόρη" Λάδι σε χαρτί 1987

 Ο Χριστός γκρεμίζει τα τείχη των διακρίσεων

Κυριακή της Σαμαρείτιδος

Ηθικοφιλοσοφική προσέγγιση με απλούς λόγους

   Τρία μεγάλα τείχη, το ένα μεγαλύτερο του άλλου, γκρεμίζει ο Χριστός προς τιμήν της Σαμαρείτιδος για να συζητήσει με αυτήν και έτσι να συναντηθεί ουσιαστικά μαζί της. Το πρώτο τείχος ήταν αυτό του φύλου, το δεύτερο της φυλής στην οποία ανήκε η Σαμαρείτιδα και το τρίτο της προσωπικής της ηθικής. Το παρελθόν το παρόν και το μέλλον ενός ανθρώπου κλείνονται συνήθως εντός αυτών των τειχών, και ο Χριστός εκτός αυτών των τειχών δημιουργεί την εμπειρία της σχέσης, την εμπειρία του διαλόγου, την εμπειρία της συνάντησης. Με το γκρέμισμα αυτό συναντά την άνθρωπο αυτή ως πρόσωπο.

   Τα αρχαία χρόνια ο κόσμος απαξίωνε την γυναίκα. Ακόμη και αυτός ο Σωκράτης δεν της επέτρεπε να ακούει υψηλές διδασκαλίες, ο δε Αριστοτέλης την θεωρεί πιστή φύλακα των εσωτερικών πραγμάτων του σπιτιού. Η Παλαιά Διαθήκη μπορεί να είχε καθαρές αντιλήψεις για την γυναίκα ως μητέρα με το : τίμα τον πατέρα σου και την μητέρα σου, οι Ραβίνοι όμως, οι διδάσκαλοι των Ισραηλιτών, απαξίωναν τις γυναίκες και δεν τους επέτρεπαν να ακούουν τις διδασκαλίες των. Αυτοί ακόμη οι μαθητές του Χριστού είχαν εμποτισθεί από παρόμοιες αρχές, γιατί απόρησαν όταν είδαν τον Χριστό να συνομιλεί με μια γυναίκα. Ο Χριστός λοιπόν γκρεμίζει το πρώτο τείχος που χώριζε τον άνδρα και την γυναίκα αυτό του φύλου και συνομιλεί, διαλέγεται με μια συγκεκριμένη γυναίκα.

   Δεν ήταν μόνον το φύλο, αλλά και της φυλής το τείχος εμπόδιο συνάντησης ανδρών και γυναικών. Οι Ιουδαίοι και οι Σαμαρείτες ήταν εχθροί. Η έχθρα των χρονολογείται πολλά έτη πριν από την συνάντηση του Χριστού με την Σαμαρείτιδα, για αυτό και δεν συναντώνται Ιουδαίοι και Σαμαρείτες και επομένως ήταν αντιπαθητική και εθνικά εχθρός. Πόσο μεγάλη δύναμη είχαν τα φυλετικά μίση, ιδίως κατά την αρχαιότητα το γνωρίζουμε από την ιστορία και τούτο φαίνεται και από την συμπεριφορά της Σαμαρείτιδος προς τον Χριστό όταν του λέει : Πως εσύ ένας Ιουδαίος συνομιλείς μαζί μου ;  Ο Χριστός όμως γκρεμίζει και το δεύτερο αυτό τείχος και συζητεί με την Σαμαρείτιδα. Γκρέμισε το παρελθόν με την πράξη Του έναντι της γυναικός, γκρεμίζει και τις μισάνθρωπες αντιλήψεις που είχε αυτή η γυναίκα, το περιβάλλον του και οι μαθητές του.

   Τέλος γκρεμίζει πέραν των τειχών της φυλής και του φύλου το ηθικιστικό τείχος συζητώντας με μια γυναίκα που εθεωρείτο μολυσμένη συμφώνως με τις ηθικές αντιλήψεις της εποχής της, επειδή είχε πολλές αμαρτίες. Αυτός που βρίσκεται πάνω από κάθε μολυσμό να συζητήσει με μια γυναίκα η οποία εθεωρείτο πόρνη από τους συμπατριώτες της επειδή είχε παντρευτεί πολλούς άντρες ; Ο Χριστός όμως γκρεμίζει και το τείχος της σεμνοτυφίας, το τείχος του ηθικισμού και βρίσκει στην προσωπική Του συνάντηση με την Σαμαρείτισα έναν αληθινό συνομιλητή. Βρήκε έναν άνθρωπο που αναζητά τον Θεό και της αποκαλύπτεται ως Μεσσίας που για πρώτη φορά το κάνει. Με ευγενικό τρόπο συζητά μαζί της ύψιστες αλήθειες που στην συνέχεια θα βιώσει η Εκκλησία Του.

   Η Εκκλησία Του, βιώνει αυτές « κατ’ εξοχήν οσάκις τελεί την θειαν Ευχαριστίαν, συνάγουσα « επί το αυτό » τα διασκορπισμένα τέκνα του Θεού εις έν σώμα άνευ διακρίσεως φυλής, φύλου, ηλικίας, κοινωνικής ή άλλης καταστάσεως, όπου « ουκ ένι δούλος, ουδέ ελεύθερος, ουκ ένι άρσεν και θήλυ», εις ένα κόσμον καταλλαγής και αγάπης ( Αγία και Μεγάλη Σύνοδος της Ορθοδόξου Εκκλησίας, Κρήτη 2016 )

   Ο αληθινά πιστός της Εκκλησίας δεν μισεί τον συνάνθρωπο του άλλου φύλου, ούτε τον αλλοεθνή, ούτε κυρίως τον αμαρτωλό αδελφό του θεωρώντας τον εαυτό του καλύτερο και καθαρό και όχι μόνο δεν τον μισεί αλλά δεν του επιτίθεται, δεν τον κατηγορεί αδίκως, δεν τον ειρωνεύεται, αλλά αντιθέτως προσπαθεί να επικοινωνήσει και να κοινωνήσει μαζί του. Σε διαφορετική περίπτωση είναι ένας υποκριτής χριστιανός, ένας κατ’ όνομα χριστιανός, ο οποίος ενδεχομένως να ευρίσκεται και στον χώρο της Εκκλησίας, αλλά μάλλον ευρίσκεται εκεί για να ικανοποίει τις όποιες συμφεροντολογικές ορέξεις του, όπως την προβολή του, το χρηματικό του όφελος και κάθε τι που τον καταξιώνει ψεύτικα επειδή είναι ανίκανος να επικοινωνήσει με τους ανθρώπους του περιγυρού του.

   Ο αληθινά πιστός αντιμετωπίζει τους συνάνθρωπούς Του όπως αντιμετώπισε ο Χριστός την Σαμαρείτισα, με αγάπη και καλωσύνη διαλέγεται μαζί τους τους για κάθε πρόβλημα που τους χωρίζει ακόμη κυρίως εάν αυτό το πρόβλημα αγγίζει την βαθύτερη ύπαρξη τους, διαλέγεται με σκοπό την αγαπητική ενότητα των πάντων.

Ιωάννου Π. Μπουγά

Θεολόγου