Μητέρα Γαβριηλία: η απόλυτη ελευθερία

Μητέρα Γαβριηλία: η Αγία των λεπρών, των τυφλών και των απολωλότων ή αλλιώς η απόλυτη ελευθερία

   Λίγοι γνωρίζουν ότι η Ορθόδοξη Εκκλησία έχει αναδείξει σπουδαίες προσωπικότητες παρόμοιες με την οσιοποιηθείσα μητέρα-Τερέζα της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας. Χωρίς να υποτιμά κανείς το έργο της γνωστής σε όλους μητέρας Τερέζας οφείλουμε ως Ορθόδοξοι Χριστιανοί να προβάλλουμε με διάκριση χωρίς υπερφίαλες κομπορημοσύνες το έργο των Ορθοδόξων ανθρώπων της αγάπης και να περιμένουμε τη Χάρη του Θεού να αναδείξει αυτούς Αγίους.

   Η Γερόντισσα Γαβριηλία (2-10-1897 – 28-3-1992) κατά κόσμον Αυρηλία Παπαγιάννη υπήρξε γόνος εύπορης οικογένειας από την Κωνσταντινούπολη. Έλαβε σπουδαία μόρφωση στην Ελλάδα και εξωτερικό. Ασχολήθηκε επαγγελματικά με τη Φυσικοθεραπεία.

   Το 1954 εγκαταλείπει το Φυσικοθεραπευτήριό της στην Αθήνα, έρχεται στην Ινδία και αφιερώνει τη ζωή της στους λεπρούς, στα τυφλά παιδιά και εκπαιδεύει το Νοσηλευτικό προσωπικό των Νοσοκομείων στις Ινδίες. Βοηθά τους τυφλούς. «Ήρθα στην Ινδία χωρίς κανέναν συγκεκριμένο λόγο... όπως ξέρεις, ο Κόσμος όλος είναι η Πατρίδα μου. Όλα ανεξαιρέτως τα πλάσματα του Θεού με ενδιαφέρουν – όχι μόνον οι Λεπροί» γράφει από το Δελχί. Υπηρετεί τους πάντες αδιάκριτα χωρίς τις «στατικές» ανθρώπινες διακρίσεις. Όλοι αναγνωρίζουν την αγάπη της. Την σέβονται οι απλοί πονεμένοι άνθρωποι αλλά και οι άρχοντες. Συνεχίζει με δυσκολίες να βοηθά τους πάντες.

   «Ούτε πού πας, ούτε τι κάνεις, ούτε πώς ζεις, ούτε αν βοηθείς τους άλλους... Ένα έχει σημασία. Το Ποιόν και το Ποσόν της Αγάπης που δίνεις παντού. Παντού. Χωρίς διακρίσεις».

   Συνεχίζει την προσφορά της στην Αφρική. Έχει γίνει ορθόδοξη μοναχή και εργάζεται ιεραποστολικά. Διδάσκει αναλφάβητους, στις νοσοκόμες των Λεπροκομείων τον τρόπο θεραπείας των ελκών. «Η Αφρική, όπως και όλες οι Χώρες που κουρσεύτηκαν, έχουν τον Μεγαλύτερο Πλούτο – τον Ξυπόλυτο και Πεινασμένο Χριστό που άφησαν πίσω τους οι Κουρσάροι φεύγοντας γιατί δεν μπόρεσαν να Τον διακρίνουν τα θολωμένα τους μάτια, ούτε να Τον αγαπήσουν οι αλλοτριωμένες κουρσάρικες καρδιές τους».

   Η μητέρα Γαβριηλία με την προσευχή καταργεί την αλλοτρίωση του σύγχρονου κόσμου και συναντά τον πονεμένο άνθρωπο της Αφρικής.

   Αργότερα έρχεται στην Αθήνα και διαμένει σε διαμέρισμα που ανήκε στον Γέροντα Αγαθάγγελο Μιχαηλίδη και το μετατρέπει σε όαση πνευματικότητας.

   Ο γράφων είχε τη χαρά να γνωρίσει τη Γερόντισσα στο διαμέρισμα αυτό, που η ψυχική ευωδία της άγγιξε τις ψυχές πολλών νέων. (Νεανική έπαρση δεν τον αξίωσε να γευτεί την γαλήνη, την ειρηνευτική ευωδία που διάχυτα υπήρχαν σ’ αυτό το σπίτι). Γίνεται η Γερόντισσα Γαβριηλία ιεραπόστολος στο κέντρο της Αθήνας. Φιλοξενεί, βοηθά, παρηγορεί τους πάντες. «Στο σπίτι των Αγγέλων (ενν. το διαμέρισμα της οδού Μηδείας 7) βρήκαν ανάπαυση μικροί και μεγάλοι, άνδρες και γυναίκες όλων των ηλικιών, από Αμερική και Ευρώπη. Ξένοι και Έλληνες απ’ όλα τα μέρη της Ελλάδας κι από κάθε γειτονιά ή προάστειο της Αθήνας. Ιεράρχες και Ιερείς. Μοναχοί και Μοναχές. Λαϊκοί και Κοσμικοί. Όλων των ηλικιών από μηνών μέχρι ενενήντα χρονών... Έβλεπες από Ορθοδόξους μέχρι αθέους. Από καλλιτέχνες μέχρι επιστήμονες. Από ραβδοσκόπους μέχρι δασκάλους του Καράτε. Από Σάϊ-Μπαμπικούς μέχρι Γιόγκιδες. Από μέτρια ώς πολύ πλανεμένους. Από Μασώνους που άφηναν τις στοές τους, μέχρι Αστρολόγους, που επιστρέφαν από το «ταξείδι» τους...».

   Η μητέρα Γαβριηλία ησυχαστικά εκοιμήθη στη Λέρο, οπου ίδρυσε Ησυχαστήριο. Η αγία των λεπρών και των πονεμένων έλεγε: «Βρες μια τρύπα στον τοίχο της φυλακής σου και δραπέτευσε! Για σένα όλος ο κόσμος θα είναι Ελευθερία και τότε θ’ ανακαλύψεις ότι μόνο η Αγάπη μετρά. Κι όπου υπάρχει Αγάπη, ακόμα και το να κόβεις δάκτυλα ποδιών και χεριών Λεπρών, φαγωμένα από την γάγγραινα και τα ποντίκια γίνεται στιγμή Ευλογίας κι ο Ήλιος ανατέλλει στην καρδιά σου κι από μέσα σου ξεπηδά το: Ευλόγει η ψυχή μου τον Κύριον».

Τα αποσπάσματα του κειμένου και η φωτογραφία είναι από το βιβλίο: «Η ασκητική της Αγάπης» που έχει γράψει η πνευματική κόρη της μητέρας Γαβριηλίας η μοναχή Γαβριηλία και που έως τον Απρίλιο του 2003 είχε σημειώσει 17 εκδόσεις.

Ιωάννου Π. Μπουγά

Βιομηχανίες «Αγίων»

Βιομηχανίες «Αγίων»;

   Τον τελευταίο καιρό προτείνονται από διαφόρους κύκλους και με διαφόρους τρόπους πολλές αγιοποιήσεις διαφόρων προσώπων ( αγάμων κληρικών) που έζησαν και εκοιμήθησαν στα τέλη του περασμένου αιώνα στηνΟρθόδοξη Εκκλησία της Ελλάδος. Από αυτές τις προτάσεις απουσιάζουν Επίσκοποι, γυναικείες μορφές ή και μορφές εγγάμων κληρικών ή απλών λαϊκών παντός φύλου.

   Διάφορα μέσα μαζικής ενημερώσεως αναφέρουν ότι θα ακολουθήσουν και άλλες πέντε ή και περισσότερεςαγιοποιήσεις προσώπων που έδρασαν στον Ελλαδικό χώρο και κοιμήθηκαν πριν από λίγα χρόνια. Άρθρα σε διάφορα εκκλησιαστικά πρακτορεία ειδήσεων, τα οποία πρακτορεία έχουν αποβεί τα τελευταία χρόνια σημεία αναφοράς στον εκκλησιαστικό χώρο. Αποφαίνονται τα πρακτορεία αυτά ως γνώστες των αποφάσεων της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος και του Οικουμενικού Πατριαρχείου, ως να πρόκειται οι νέοι Άγιοι να είναι νέοι Υπουργοί, Διοικητές Οργανισμών και άλλοι εξουσιαστές των κατά τα άλλα συμπαθών τάξεων του κόσμου. Γνωρίζουν και δηλώνουν ποιοί θα ανακηρυχθούν Άγιοι από την Εκκλησία. Το πρόβλημα δεν είναι βεβαίως η σύντομη χρονική διάρκεια από της κοιμήσεως των υπό αγιοποίηση προσώπων, γιατί ποτέ η Ορθόδοξη Εκκλησία δεν καθόρισε συγκεκριμένα έτη από της κοιμήσεως, για την αγιοποίηση των αντανακλώντων την δόξα του Θεού πιστών ανά τους αιώνας.

   Το πρόβλημα είναι ότι κάθε παρέα, κάθε σέκτα, κάθε γιάφκα αφού αυτοονομαστεί γνήσια ορθόδοξη, διακηρύσσει ότι κατέχει την πάσα αλήθεια για την ορθόδοξη πίστη και φυσικά για το ποιός πρέπει να γίνει Άγιος, ο οποίος συνήθως έχει και κάποια σχέση με την ομάδα αυτή. Στην διαστροφή αυτή συνεπικουρούν ενίοτε και Ιερές Μονές.

   Το πρόβλημα ευρίσκεται στο ότι ο απλός λαός δεν εκφράζεται ελευθέρως διότι ως γνωστόν επηρεάζεται από «ειδικούς» Γέροντες, παντογνώστες Θεολόγους και βεβαίως από την προπαγάνδα των εχόντων συμφέροντα από τις συγκεκριμένες αγιοποιήσεις. Την σημερινή εποχή είναι πολύ εύκολο να επηρεάσει με πολλούς τρόπους συγκεκριμένες ομάδες πιστών προκειμένου να κατορθώσει κάποιος την αγιοποίηση ενός δικού του προσώπου. Και το παιχνίδι αρχίζει πρωτίστως μέσω του Διαδικτύου με συγκεκριμένες ιστοσελίδες όπου περιγράφονται θαύματα του υπό αγιοποίηση προσώπου, καταγράφονται συνεντεύξεις προσώπων που γνώρισαν τον «Άγιο», εκδίδονται βιβλία, φυλλάδια, τα οποία συνήθως επαναλαμβάνουν τα ίδια περί της ζωής του, ανευρίσκονται μαρτυρίες από την πεθερά του αδελφού ή την κουμπάρα του «Αγίου», φιλοτεχνείται η εικόνα του ή οι εικόνες του, συντάσσεται η ακολουθία του, αρχίζουν να ευωδιάζουν τα αντικείμενα που κατείχε, ανευρίσκονται παντού άμφιά του, καταγράφονται προφητείες που είπε για τον Αντίχριστο, για τον Πάπα, για την καταστροφή της Ελλάδος, για την κάρτα του πολίτη για τους ομοφυλόφιλους, για την λύση της μαγείας, για το πώς πρέπει να ζει ο καλός χριστιανός και άλλα ευτράπελα. Οργανώνονται εκδρομές σε μέρη που ασκήτεψε και έζησε, κατευθυνόμενοι πιστοί συρρέουν περιμένοντας το θαύμα, τυπώνονται εικονίτσες με την μορφή του αγιοποιημένη και το χειρότερο σε λίγο θα διαμοιράζονται τα λείψανά του και η παραγωγή συνεχίζεται, το εμπόριο καλά κρατεί εκμεταλλευόμενο την ιερή αφέλεια των πιστών.

   Αμφισβητούνται ή και καθυβρίζονται Επίσκοποι οι οποίοι τόλμησαν να ελέγξουν αυτές τις αγυρτείες και να διατρανώσουν το ορθόδοξο ήθος περί αγιοποιήσεων ενώ ασκούνται έμμεσες – αν όχι και άμεσες – πιέσεις ώστε η Ιεραρχία να επισπεύσει την αγιοποίησή (αφού και εν προκειμένω μάλλον περί αγιοποιήσεως, παρά αγιοκατατάξεως μπορούμε να μιλήσουμε).

   Όλα θυμίζουν Μεσαίωνα, έναν ιδιότυπο Μεσαίωνα με σύγχρονο ηλεκτρονικό τρόπο. Σημάδια Αγιολατρείας;

   Το ερώτημα που υπάρχει στους ελεύθερα πιστεύοντες στον Χριστό και στην Εκκλησία Του είναι: Ποιος καθορίζει αν τα υπό αγιοκατάταξη πρόσωπα έζησαν την ζωή του Χριστού ; Οι φανατικές ομάδες, οι έχοντες συμφέροντα ή η Εκκλησία Του δια των Επισκόπων ;

Ιωάννης Π. Μπουγάς

Απόψεις του Αρχιεπισκόπου Αθηνών Δαμασκηνού για τις σχέσεις Εκκλησίας –κράτους

Απόψεις του Αρχιεπισκόπου Αθηνών Δαμασκηνού για τις σχέσεις Εκκλησίας –κράτους

70 έτη από της κοιμήσεώς του

   

   70 έτη πριν από σήμερα στις 20 Μαιου 1949 εκοιμήθη ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Δαμασκηνός.

   Ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Δαμασκηνός Παπανδρέου υπήρξε σπουδαία εκκλησιαστική προσωπικότητα της σύγχρονης Ελλάδος προ και μετά του Β ’παγκοσμίου πολέμου.

   Γεννήθηκε το 1980 στην ορεινή Ναυπακτία. Απέκτησε πλούσια μόρφωση σπουδάζοντας Νομικά και Θεολογία. Το 1922 εκλέγεται Μητροπολίτης Κορίνθου αναπτύσσοντας πλούσιο φιλανθρωπικό έργο. Ασκεί και καθήκοντα οικονομικού επιτρόπου της Εκκλησίας, συντάσσει τον Καταστατικό Χάρτη του Αγίου Όρους, λαμβάνει μέρος σε πολλές αποστολές της Εκκλησίας και ορίζεται πατριαρχικός έξαρχος στην Αμερική.  

   Στις 5 Νοέμβριου 1938 ο Δαμασκηνός εκλέγεται από την Ιεραρχία της Εκκλησίας Αρχιεπίσκοπος Αθηνών, αλλά αναλαμβάνει τα καθήκοντα του στις 5 Ιουλίου 1941 επειδή δεν ήταν αρεστός στο δικτατορικό καθεστώς του Μεταξά.

   Αγωνίστηκε για την ανακούφιση από τον πόνο του στενάζοντος υπό τον Γερμανό κατακτητή ελληνικού λαού. Εργάζεται για την αναδιάρθρωση και την νομοθετική κατοχύρωση του Ο.Δ.Ε.Π και του Τ.Α.Κ.Ε.

   Ήταν προικισμένος ηγέτης και ανέλαβε Αντιβασιλεύς τα δύσκολα εκείνα χρόνια.

   Το 1945 ως Αντιβασιλεύς έθεσε την υπογραφή του στον Α.Ν. 536/1945 «περί ρυθμίσεως των αποδοχών του ορθοδόξου εφημεριακού κλήρου της Ελλάδος, του τρόπου πληρωμής αυτών και περί καλύψεως της σχετικής δαπάνης». Ο νόμος αυτός αποτελεί έργο του Αρχιεπισκόπου Δαμασκηνού, ο οποίος κατόρθωσε την μισθοδοσία του Κλήρου από το Δημόσιο Ταμείο με έξοδα του κρατικού Προϋπολογισμού, όπως ο ίδιος ανέφερε στην Ι΄ συνεδρία της Ιεράς Συνόδου στις 3 Αυγούστου 1946: «Η αιτουμένη δαπάνη να καλυφθή δι’ ειδικής εμμέσου φορολογίας, ανοιγομένου ειδικού κεφαλαίου δι ίδιον της Εκκλησίας Λογαριασμόν εις τον κρατικόν προϋπολογισμόν».

   Κατά την πρώτη συνεδρία της ΙΘ’ Ιεραρχίας στις 22 Ιουλίου 1946 ανέφερε μεταξύ άλλων: «…από των πρώτων βημάτων της Ελληνικής Πολιτείας και προς τον σκοπόν της κατοχυρώσεως των δια του Συντάγματος θεσπισθέντων και της πραγματοποιήσεως της εις την Εκκλησίαν απονεμηθείσης ιδιαιτέρας και ειδικής προστασίας, η Πολιτεία ήσκησεν υπό το πρόσχημα της μερίμνης επί των καθ΄ έκαστα ζητημάτων της Εκκλησίας. Η τοιαύτη όμως αρμοδιότης της Πολιτείας δεν περιωρίσθη επί μόνον των εξωτερικών της Εκκλησίας, αλλ΄ ησκήθη πολλάκις (ως μη ώφειλεν) πέραν των κεκανονισμένων, ώστε να υπομιμνήσκη κρατικόν σύστημα, όπερ είναι ξένον προς την συνείδησιν και την παράδοσιν της Ορθοδόξου Εκκλησίας…».

    Δικαιώθηκε ο Δαμασκηνός εβδομήντα έτη αργότερα, όταν εν έτει 2019 η ελληνική κυβέρνηση δια στόματος του Υπουργού Παιδείας δήλωνε ότι οι προτεινόμενες επεμβάσεις στην εκκλησιαστική περιουσία και στην αλλαγή του τρόπου μισθοδοσίας των κληρικών γίνονται από ενδιαφέρον, δηλαδή με το πρόσχημα της μέριμνας.

   Στην πραγματικότητα όμως πρόκειται για ύπουλα μεθοδευμένη επέμβαση σε εκκλησιαστικά θέματα με την σύμφωνη γνώμη και μερικών κληρικών, οι οποίοι προφανώς αγνοούσαν και αγνοούν τους αγώνες του Δαμασκηνού και άλλων Αρχιεπισκόπων προκειμένου να παραμείνει μακριά από την εκκλησιαστική διοίκηση κάθε κρατικό σύστημα ξένο προς την παράδοση της Ορθοδοξίας. Παρέμβαση την οποία ακόμη και σήμερα επιδιώκουν νεόκοποι διανοούμενοι, σύμβουλοι του εν έτει 2019 Υπουργού Παιδείας και αυλοκόλακες των εκκλησιαστικών αυλών, οι οποίοι αδυνατούν ή δεν θέλουν να αρθρώσουν απάντηση όταν ο Υπουργός Παιδείας επιρρίπτει ευθύνες στους κληρικούς της Ελλάδος και σε Ιεράρχες για την άρνηση να συμμετάσχουν σε προσχεδιασμένο διάλογο με ειλημμένες αποφάσεις, σχετικά με την μισθοδοσία τους, ενώ στην πραγματικότητα ο ίδιος ο Υπουργός επιθυμεί να ασκεί έλεγχο στην Εκκλησία, όπως έλεγε ο Δαμασκηνός.

   Κατά την Ι’ συνεδρία της 3 Αυγούστου 1946 ο Δαμασκηνός μιλώντας για την διαχείριση των ακίνητων της Εκκλησίας στην Βουλιαγμένη είπε: «Θα καταβληθή αναντιρρήτως κάθε προσπάθεια, αλλ’ ουδενός πρέπει να διαφεύγη ότι απητήθησαν αγώνες, τόσον δια την ανέγερσιν των λουτρών, όσον και δια την κυριότητά των διότι, ως γνωστόν, το Υπουργείον Τουρισμού επιμόνως εζήτει την δια λογαριασμόν του διαχείρισιν και εκμεταλλευσίν των». Δυστυχώς σήμερα μέλη της εκκλησιαστικής κοινότητας επιθυμούν την διαχείριση και εκμετάλλευση των ακινήτων της Εκκλησίας από τους κρατικούς υπαλλήλους, παρότι όπως ετονισε ο Δαμασκηνός απαιτήθηκαν αγώνες εκ μέρους της Εκκλησίας για την κατασκευή και συντήρηση αυτών των ακινήτων.

   Στην Κ’ σύνοδο της Ιεραρχίας στις 15 Ιουλίου 1948 ο Δαμασκηνός ως προφήτης και γνώστης της αρπακτικής διαθέσεως της εκάστοτε ελληνικής πολιτείας προς την Εκκλησία αναφέρει: «…διότι είναι γνωστή η ιστορία της εκκλησιαστικής περιουσίας, με τας απαλλοτριώσεις τας αναγκαστικάς, τα εξαμισθέντα δάνεια προς το Κράτος, με τας χαριστικάς παραχωρήσεις και τα εξατμισθέντα χρεώγραφα. Δυστυχώς από μακρών ετών η μεταχείρισις υπό του Κράτους της Εκκλησίας υπήρξε βαρύτατα ένοχος και ήκιστα στοργική. Δεν μνησικακεί δια τούτο η Εκκλησία, αλλά δικαιούται και οφείλει να παραπονήται και κατά συνέχεια έχει το χρέος, οι Ποιμένες αυτής να αμύνωνται των δικαίων της. Και το χρέος αυτό είναι τόσω μάλλον επιτακτικόν, όσω τούτο δεν αναφέρεται εις προστασίαν της ιδίας, των αμέσων οργάνων ή προσώπων αυτής, αλλά της μεγάλης αποστολής της, της πνευματικής, της κοινωνικής, της εθνικής αποστολής της».

   Οι ποιμένες της Εκκλησίας έχουν χρέος, όπως άφησε ως παρακαταθήκη ο Δαμασκηνός, να υπερασπίζονται τα δίκαια της Εκκλησίας γνωρίζοντας ότι το κράτος πάντοτε υπήρξε ληστρικό προς αυτην και όχι να πραγματοποιούν συμφωνίες, ερήμην της εκκλησιαστικής κοινότητας προς όφελος κρατικών παραγόντων και παραγοντίσκων.

   Πολλά άλλα εποίησε ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος και ας είναι οι πράξεις του και τα λεγόμενά του φωτεινοί οδοδείχτες ταπεινής πορείας για τους πιστούς της Εκκλησίας του Χριστού, οι οποίοι πρέπει να θυμούνται πάντα τους λόγους του: «Η μεταχείρισις υπό του Κράτους της Εκκλησίας υπήρξε βαρύτατα ένοχος και ήκιστα στοργική».

(Τα αποσπάσματα του κειμένου είναι από το βιβλίο του Αρχιμ. Θεοκλήτου Στράγκα, Εκκλησίας Ελλάδος ιστορία εκ πηγών αψευδών 1817-1967, Τομ. Δ. )

 Δρος Ιωάννου Π. Μπουγά

Θεολόγου Από: https://arxon.gr/2019/05/%CE%B5%CE%B2%CE%B4%CE%BF%CE%BC%CE%AE%CE%BD%CF%84%CE%B1-%CE%AD%CF%84%CE%B7-%CE%B1%CF%80%CF%8C-%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CE%BA%CE%BF%CE%AF%CE%BC%CE%B7%CF%83%CE%B7-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B9/?fbclid=IwAR2nMFR9145vG4HdDnXLW0AFrb_jmYw2HwoU89M6WqGYe_rICrjo2-HCnW4

Ο Χριστός γκρεμίζει τα τείχη των διακρίσεων

Nikos, "Κόρη" Λάδι σε χαρτί 1987

 Ο Χριστός γκρεμίζει τα τείχη των διακρίσεων

Κυριακή της Σαμαρείτιδος

Ηθικοφιλοσοφική προσέγγιση με απλούς λόγους

   Τρία μεγάλα τείχη, το ένα μεγαλύτερο του άλλου, γκρεμίζει ο Χριστός προς τιμήν της Σαμαρείτιδος για να συζητήσει με αυτήν και έτσι να συναντηθεί ουσιαστικά μαζί της. Το πρώτο τείχος ήταν αυτό του φύλου, το δεύτερο της φυλής στην οποία ανήκε η Σαμαρείτιδα και το τρίτο της προσωπικής της ηθικής. Το παρελθόν το παρόν και το μέλλον ενός ανθρώπου κλείνονται συνήθως εντός αυτών των τειχών, και ο Χριστός εκτός αυτών των τειχών δημιουργεί την εμπειρία της σχέσης, την εμπειρία του διαλόγου, την εμπειρία της συνάντησης. Με το γκρέμισμα αυτό συναντά την άνθρωπο αυτή ως πρόσωπο.

   Τα αρχαία χρόνια ο κόσμος απαξίωνε την γυναίκα. Ακόμη και αυτός ο Σωκράτης δεν της επέτρεπε να ακούει υψηλές διδασκαλίες, ο δε Αριστοτέλης την θεωρεί πιστή φύλακα των εσωτερικών πραγμάτων του σπιτιού. Η Παλαιά Διαθήκη μπορεί να είχε καθαρές αντιλήψεις για την γυναίκα ως μητέρα με το : τίμα τον πατέρα σου και την μητέρα σου, οι Ραβίνοι όμως, οι διδάσκαλοι των Ισραηλιτών, απαξίωναν τις γυναίκες και δεν τους επέτρεπαν να ακούουν τις διδασκαλίες των. Αυτοί ακόμη οι μαθητές του Χριστού είχαν εμποτισθεί από παρόμοιες αρχές, γιατί απόρησαν όταν είδαν τον Χριστό να συνομιλεί με μια γυναίκα. Ο Χριστός λοιπόν γκρεμίζει το πρώτο τείχος που χώριζε τον άνδρα και την γυναίκα αυτό του φύλου και συνομιλεί, διαλέγεται με μια συγκεκριμένη γυναίκα.

   Δεν ήταν μόνον το φύλο, αλλά και της φυλής το τείχος εμπόδιο συνάντησης ανδρών και γυναικών. Οι Ιουδαίοι και οι Σαμαρείτες ήταν εχθροί. Η έχθρα των χρονολογείται πολλά έτη πριν από την συνάντηση του Χριστού με την Σαμαρείτιδα, για αυτό και δεν συναντώνται Ιουδαίοι και Σαμαρείτες και επομένως ήταν αντιπαθητική και εθνικά εχθρός. Πόσο μεγάλη δύναμη είχαν τα φυλετικά μίση, ιδίως κατά την αρχαιότητα το γνωρίζουμε από την ιστορία και τούτο φαίνεται και από την συμπεριφορά της Σαμαρείτιδος προς τον Χριστό όταν του λέει : Πως εσύ ένας Ιουδαίος συνομιλείς μαζί μου ;  Ο Χριστός όμως γκρεμίζει και το δεύτερο αυτό τείχος και συζητεί με την Σαμαρείτιδα. Γκρέμισε το παρελθόν με την πράξη Του έναντι της γυναικός, γκρεμίζει και τις μισάνθρωπες αντιλήψεις που είχε αυτή η γυναίκα, το περιβάλλον του και οι μαθητές του.

   Τέλος γκρεμίζει πέραν των τειχών της φυλής και του φύλου το ηθικιστικό τείχος συζητώντας με μια γυναίκα που εθεωρείτο μολυσμένη συμφώνως με τις ηθικές αντιλήψεις της εποχής της, επειδή είχε πολλές αμαρτίες. Αυτός που βρίσκεται πάνω από κάθε μολυσμό να συζητήσει με μια γυναίκα η οποία εθεωρείτο πόρνη από τους συμπατριώτες της επειδή είχε παντρευτεί πολλούς άντρες ; Ο Χριστός όμως γκρεμίζει και το τείχος της σεμνοτυφίας, το τείχος του ηθικισμού και βρίσκει στην προσωπική Του συνάντηση με την Σαμαρείτισα έναν αληθινό συνομιλητή. Βρήκε έναν άνθρωπο που αναζητά τον Θεό και της αποκαλύπτεται ως Μεσσίας που για πρώτη φορά το κάνει. Με ευγενικό τρόπο συζητά μαζί της ύψιστες αλήθειες που στην συνέχεια θα βιώσει η Εκκλησία Του.

   Η Εκκλησία Του, βιώνει αυτές « κατ’ εξοχήν οσάκις τελεί την θειαν Ευχαριστίαν, συνάγουσα « επί το αυτό » τα διασκορπισμένα τέκνα του Θεού εις έν σώμα άνευ διακρίσεως φυλής, φύλου, ηλικίας, κοινωνικής ή άλλης καταστάσεως, όπου « ουκ ένι δούλος, ουδέ ελεύθερος, ουκ ένι άρσεν και θήλυ», εις ένα κόσμον καταλλαγής και αγάπης ( Αγία και Μεγάλη Σύνοδος της Ορθοδόξου Εκκλησίας, Κρήτη 2016 )

   Ο αληθινά πιστός της Εκκλησίας δεν μισεί τον συνάνθρωπο του άλλου φύλου, ούτε τον αλλοεθνή, ούτε κυρίως τον αμαρτωλό αδελφό του θεωρώντας τον εαυτό του καλύτερο και καθαρό και όχι μόνο δεν τον μισεί αλλά δεν του επιτίθεται, δεν τον κατηγορεί αδίκως, δεν τον ειρωνεύεται, αλλά αντιθέτως προσπαθεί να επικοινωνήσει και να κοινωνήσει μαζί του. Σε διαφορετική περίπτωση είναι ένας υποκριτής χριστιανός, ένας κατ’ όνομα χριστιανός, ο οποίος ενδεχομένως να ευρίσκεται και στον χώρο της Εκκλησίας, αλλά μάλλον ευρίσκεται εκεί για να ικανοποίει τις όποιες συμφεροντολογικές ορέξεις του, όπως την προβολή του, το χρηματικό του όφελος και κάθε τι που τον καταξιώνει ψεύτικα επειδή είναι ανίκανος να επικοινωνήσει με τους ανθρώπους του περιγυρού του.

   Ο αληθινά πιστός αντιμετωπίζει τους συνάνθρωπούς Του όπως αντιμετώπισε ο Χριστός την Σαμαρείτισα, με αγάπη και καλωσύνη διαλέγεται μαζί τους τους για κάθε πρόβλημα που τους χωρίζει ακόμη κυρίως εάν αυτό το πρόβλημα αγγίζει την βαθύτερη ύπαρξη τους, διαλέγεται με σκοπό την αγαπητική ενότητα των πάντων.

Ιωάννου Π. Μπουγά

Θεολόγου

ΠΡΟΣ

ΥΠΕΡΑΣΠΙΣΤΑΣ

ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ

«...Οι άνθρωποι αυτοί “ πρέπει” να φέρονται έτσι, διαφορετικά θα αρρωστήσουν, ψυχικά ή σωματικά. Η αιρετικολογία τους αποτελεί και την “εργοθεραπεία” τους, για την ακρίβεια, δεν πρόκειται για πραγματική θεραπεία, αλλά για συντήρηση, εκτόνωση και ανακούφιση. Οποιαδήποτε προσπάθεια να πεισθούν λογικά θα αποβεί μάταιη».

(π. Βασίλειος Θερμός, Το Δίλημμα: Ορθοδοξία ή αίρεση, ως πρόβλημα ψυχικής ταυτότητας, Σύναξη τεύχος 59, 1996)

Μη πειθόμενος για μία και τελευταία φορά στα λεγόμενα του πατρός Βασιλείου Θερμού περί του ματαίου της απαντήσεως σε αιρετικολόγους, καταθέτω ψήγματα για προβληματισμό από όσους τουλάχιστον δεν βρίσκονται σε φάση θεραπείας.

Κάθε άνθρωπος έχει το δικαίωμα να είναι ό,τι θέλει, να πιστεύει όπου θέλει. Στην σημερινή κοινωνία ελάχιστα ενδιαφέρει πολλούς αν θα χαρακτηριστούν αιρετικοί.

Σαφώς και με ενέργειες των ηγετών της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας ή με συγκεκριμένες πολιτικές δεν συμφωνεί η Ορθόδοξη Πίστη.

Η πίστη της Ορθοδόξου Εκκλησίας κατοχυρώνεται με αποφάσεις Συνόδων και όχι από τις δικές μου απόψεις, του α΄ ή β΄ θεολόγου ή κληρικού, όσο σοφός κι αν είναι.

Ορθόδοξη Σύνοδος που να έχει καταδικάσει τους Ρωμαιοκαθολικούς ως αιρετικούς δεν υπάρχει.

Ας μην ξεχνούμε ότι στις Οικουμενικές Συνόδους συμμετείχε και η Εκκλησία της Ρώμης.

Ας μην ξεχνούμε ότι στις 7 Δεκεμβρίου 1965 έγινε και από τις δύο Εκκλησίες (Ορθόδοξη και Ρωμαιοκαθολική) η άρση του αφορισμού του 1054.

Βεβαίως και με τις απόψεις του Παπισμού έχουμε διαφορές. Βεβαίως και στο διάβα της ανθρώπινης ιστορίας υπήρξαν και υπάρχουν λάθη εκ μέρους της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, όπως Σταυροφορίες, Ιερά Εξέταση, Oυνία , εκπόρευση Αγίου Πνεύματος, πρωτείο, αλάθητο κ.α. Λάθη κάνουμε όλοι, κληρικοί και λαϊκοί, όλων των Εκκλησιών και όλων των Θρησκειών.

Όμως αφού εμείς κατέχουμε την αλήθεια, γιατί μας τρομάζουν οι άλλοι πιστοί άλλων ομολογιών;

Αν είμαστε αυτάρκεις στην πίστη μας, γνώστες της αλήθειας, ποιο το πρόβλημα να δείξουμε την όποια ανωτερότητά μας, παραχωρώντας στους αδελφούς μας Ρωμαιοκαθολικούς Χριστιανούς τόπο Λατρείας ;

(Εξάλλου ο Ορθόδοξος Ναός δεν είναι κάτι μαγικό. Τα υλικά του Ορθόδοξου Ναού καθαγιάζονται με την τέλεση της ευχαριστιακής συνάξεως, γι’ αυτό και η Ορθόδοξη Εκκλησία τελεί την Θεία Λειτουργία οποιαδήποτε ώρα και σε οποιοδήποτε τόπο).

Αν φοβόμαστε, τότε σημαίνει ότι δεν πιστεύουμε αληθινά στον Χριστό, διότι η αγάπη έξω διώχνει τον φόβο.

Η Ορθοδοξία όμως διαλέγεται και διάλογος δεν σημαίνει μόνο λόγια, αλλά και πράξη, πράξη συνάντησης.

Αλλά και αν κάποιοι θέλουν να χαρακτηρίζουν τους Ρωμαιοκαθολικούς ως αιρετικούς, τότε :

Γιατί ο Χριστός, όταν δεν τον δέχτηκαν οι Σαμαρείτες και οι μαθητές Του  Ιωάννης και Ιάκωβος ήταν έτοιμοι να κατεβάσουν πυρ από τον ουρανό για να καταστρέψει τους Σαμαρείτες, είπε: «ουκ ήλθον ψυχάς ανθρώπων απολέσαι αλλά σωσαι»; (Λουκ Θ’ 54-56)

Γιατί ο άγιος Σιλουανός ο Αθωνίτης αναφέρει: «Ο πάτερ Κασσιανός έλεγε πως όλοι οι αιρετικοί θα χαθούν.

-    Εγώ αυτό δεν το ξέρω, αλλά πιστεύω μόνο στην Ορθόδοξη Εκκλησία. Σ’ αυτήν βρίσκεται η χαρά της σωτηρίας με τη Χριστομίμητη ταπείνωση;» (Αρχ. Σωφρόνιος, «Ο Γέροντας Σιλουανός του Άθω», σελ. 521).

Γιατί «καρδία ελεήμων είναι καύσις καρδίας υπέρ πάσης της κτίσεως, ήγουν υπέρ των ανθρώπων, και των ορνέων, και των ζώων, και των δαιμόνων, και υπέρ πάντος κτίσματος... Και δεν δύναται να υποφέρει να βλέπει ή ν’ ακούει βλάβην τινά ή λυπηρόν εις την κτίσιν. Και δια τούτο  εύχεται και υπέρ των εχθρών της αληθείας και υπέρ των βλαπτόντων αυτόν...»; (Ισαάκ ο Σύρος, Ασκητικός Λόγος 81)

Μήπως ισχύει αυτό που λέγει ο Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής;

 «Επειδή ημείς εσμέν φιλόϋλοι και φιλήδονοι, και ταύτα της εντολής μάλλον προτιμώντες δια τούτο τους μισούντας αγαπήσαι ου δυνάμεθα αλλά και τους αγαπώντας δι’ ταύτα πολλάκις αποστρεφόμεθα...» (PG 90,917).

Για όσους όμως αποφεύγουν βαρύγδουπους χαρακτηρισμούς ισχύουν:

•   « Ότε του πυρός τας γλώσσας διένειμε, εις ενότητα πάντας εκάλεσε.  Και συμφώνως δοξάζομεν το Παναγιον Πνεύμα...»

•   «Καλότυχη είναι η ψυχή που αγαπά τον αδελφό της, γιατί ο αδελφός μας είναι η ζωή μας» ( Άγιος Σιλουανός ο Αθωνίτης)

•   «...Ναι συνέβη πολλές φορές στον Πατριάρχη να μιλήσει για “τον πρεσβύτερον αδελφόν ημών, τον Πάπαν Ιωάννην Παύλον Β΄”,  “τον  επίσκοπον της αρχαίας Ρώμης, μεθ’ ου εν κοινωνία αγάπης ευρισκόμεθα”. Πάντα όμως διευκρίνιζε ότι δεν θα μπορούσε κανείς να προχωρήσει προς την ενότητα παρά μόνο εν φόβω Θεού, εν ειλικρινεία και συνέσει... Ο Πάπας απάντησε ότι πράγματι η εξουσία του δεν έχει νόημα παρά ως διακονία... Οι πιστοί χειροκρότησαν για πολύ τους δύο άνδρες και επευφήμησαν τον εναγκαλισμό τους πάνω στο τάφο του αποστόλου Πέτρου . Μαζί ήρθαν στο κεντρικό εξώστη της βασιλικής για να πουν την προσευχή Angelus και να δώσουν την ευλογία τους στο πλήθος. Και όταν αυτοί επρόκειτο να διασκορπισθούν ο Πατριάρχης τους φώναξε :

“ Θάρρος ! Ας έχουμε αγάπη!”»

( Olivier Clement, Η αλήθεια ελευθερώσει υμάς – Συνομιλώντας με τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο Α’ ,σελ 242)

Ο δρόμος για την ενότητα είναι μακρύς και οδηγός είναι μόνο ο γνήσιος διάλογος αγάπης και “όχι” φανατισμοί και  μισαλλοδοξίες.

γράφει ο Ιωάννης Μπουγάς,

ο ονομαζόμενος: αθεολόγητος,

αιρετικός, άπιστος, υλιστής,

μασόνος, πνευματιστής,

ορθολογιστής, βλάσφημος,

ασεβής, αρνητής, 

ανερυθρίαστος, θεολόγος. 

Ερωτήματα τινά περί του Ηγουμένου Φιλοθέου Ζερβάκου και της συζητούμενης αγιοποιήσεως του

 Ιωάννου Π. Μπουγά, Θεολόγου,

Διδάκτορος Νεωτέρας Ελληνικής Ιστορίας.

    Τον τελευταίο καιρό πολύς λόγος γίνεται περί αγιοποιήσεως του μακαριστού Ηγουμένου της Μονής Λογγοβάρδας Αρχιμανδρίτου Φιλοθέου Ζερβάκου (1884-1980). Πραγματοποιούνται συζητήσεις, ημερίδες, μάλιστα τελευταία εγκρίθηκε και περί αυτού Διδακτορική Διατριβή από το Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, η οποία βεβαίως και δεν αποτελεί κριτήριο αγιότητος όσο επιστημονικά άρτια και αν είναι, εκτός αν άλλαξαν τα κριτήρια αναγνωρίσεως αγίων στην Ορθόδοξη Εκκλησία. Αργότερα ίσως οι υποστηρικτές της αγιοκατατάξεως του συγκεκριμένου κληρικού την επικαλεστούν ως στοιχείο για να δηλώσουν τα σημεία της αγιότητός του.

    Σκοπός του συγκεκριμένου άρθρου δεν είναι να προβληματίσει περί του τρόπου αγιοποιήσεως των «ξεχωριστών» μορφών στην Εκκλησία του Χριστού, αφού τον τελευταίο καιρό υπάρχει ήδη έντονος προβληματισμός για το αν οι ανακηρύξεις αγίων γίνονται επειδή έχει το υπό αγιοκατάταξη πρόσωπο «καθιερωθεί»  στην συνείδηση των πιστών και τιμάται από αυτούς ή  επειδή έχει καθιερωθεί «μιντιακά» και με συγχρόνους διαφημιστικούς τρόπους.

    Σκοπός του άρθρου είναι να θέσει κάποια ερωτήματα περί του Αρχιμανδρίτου Φιλοθέου Ζερβάκου και περί της ζητούμενης αγιοποιήσεως του.

   Προβληματίζει και δημιουργεί ερωτηματικά σε κάθε σκεπτόμενο χωρίς ιδεολογήματα πιστό η θέση ορισμένων Ιεραρχών, οι οποίοι εγνώριζαν τον Φιλόθεο Ζερβάκο και την δράση αυτού. Τα ιστορικά ντοκουμέντα  ομιλούν:

Από 11 μέχρι και 21 Φεβρουαρίου 1952 συνήλθε η ΚΒ’ Σύνοδος της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος και συζητήθηκε το ζήτημα της παραχωρήσεως της εκκλησιαστικής περιουσίας στο Κράτος. Στην Ε΄ Συνεδρία 19-2-1952 συζητώνται από τους Ιεράρχες οι προτάσεις της Εκκλησίας σχετικά με την εξαίρεση από την παραχώρηση της περιουσίας κάποιων ιστορικών Μονών.

   Ζητήθηκε τότε από τον Μητροπολίτη Αιτωλοακαρνανίας Ιερόθεο το εξής : Έχω την γνώμην, αφ’ ενός μεν ότι ομού μετά των Ιερών Μονών Λαύρας και Μεγάλου Σπηλαίου Καλαβρύτων πρέπει να εξασφαλισθή και η εν Πάρω Ι. Μονή της Λογγοβάρδας.

Αφού ο Αρχιεπίσκοπος Σπυρίδων και άλλοι Αρχιερείς εξέφρασαν την λύπη τους για την απώλεια της Μοναστηριακής περιουσίας, ο διάλογος συνεχίστηκε:

Αιτωλοακαρνανίας Ιερόθεος : πρέπει να εξαιρεθεί και η Μονή Λογγοβάρδας εν Πάρω, ης οι μοναχοί είναι πρότυπα μοναχών.

Πατρών Θεόκλητος : Η Μονή Λογγοβάρδας δεν θεωρείται ιστορική Μονή εν τη συνειδήσει του λαού, αλλά ιστορικαί Μοναί θεωρούνται παρά πάντων οι εξαιρούμεναι δύο Μοναί των Καλαβρύτων, η της Λαύρας και η του Μ. Σπηλαίου.

Ύδρας Προκόπιος : Καίτοι μετά πολλού πόνου ψυχικού ετάχθην με την άποψιν της παραχωρήσεως κτημάτων, όμως δεν νομίζω ότι έπρεπε να εξαιρεθή και η Λογγοβάρδα………………

Αθηνών Σπυρίδων :  Εγώ έχω σχηματίσει καλήν γνώμην περί των Μοναχών της Ι. Μονής Λογγοβάρδας.

 Μεσσηνίας Χρυσόστομος : Μακαριώτατε, Άγιοι Αδελφοί, το ενδιαφέρον του Σεβ. Μητροπολίτου Αιτωλοακαρνανίας περὶ της Ι. Μονής Λογγοβάρδας μάς συνεκίνησε χθές εν τη συνεδρία της Επιτροπής. Αλλά επληροφορήθημεν παρ’ αυτού, ότι η Ι. Μονή Λογγοβάρδας, αυτή καθ’ εαυτήν, δεν εχει περιουσίαν, αλλ’ η περιουσία της Μονής ταύτης ανήκει εις τους Μοναχοὺς αυτής, επ’ ονόματι των οποίων είναι γεγεγραμμένη, και άρα ως τοιαύτη των Μοναχών δεν υπόκειται εις απαλλοτρίωσιν, ως ιδιωτική περιουσία και κατά συνέπεια ο Σεβ. Αιτωλοακαρνανίας δεν φρονώ ότι έχει δίκαιον κοπτόμενος υπὲρ της περιουσίας της Ι. Μονής.

 Αμέσως μετά ο οικείος Ιεράρχης Μητροπολίτης Παροναξίας  Αμβρόσιος ανέφερε ότι οι Μοναχοὶ της Μονής Λογγοβάρδας έχουν διαπράξει αρκετά κανονικά παραπτώματα :  Παράλειψιν θα απετέλει αν, ως οικείος Ιεράρχης δεν έλεγον και εγώ τινά περί της Ι. Μονής Λογγοβάρδας, ήτις εκ μέρους του Σεβ. Αιτωλοακαρνανίας παρουσιάσθη ενταύθα ως πρότυπος Ι. Μονή περί της οποίας υπάρχει παρά πολλοίς η ανωτέρω αγαθή γνώμη. Ο Σεβ. Α. Αιτωλοακαρνανίας ως επί 20ετίαν Μητροπολίτης Παροναξίας, εσχημάτισε την ανωτέρω γνώμην περί της Μονής ταύτης, και οφείλω να ομολογήσω ότι και εγώ πριν ή εργασθώ ως Αρχιερεύς του τόπου αυτού είχον αρίστην περί αυτής εντύπωσιν εκ πληροφοριών. Ατυχώς όμως τα πράγματα με διέψευσαν. Αποκρύπτονται απ’ εμού τα πραγματικά έσοδα της Μονής, ο προϋπολογισμός αυτής διαρκώς έχει τα αυτά έσοδα και έξοδα και εις αυτόν παρατηρείται ένα «στάτους κβό» και παρά πάσαν αλήθειαν και πραγματικότητα διαδίδουν σκοπίμως ότι ο οικείος Ιεράρχης αφαιρεί εκ των εσόδων της Μονής και σκοπίμως παρουσιάζουσιν εις τους επισκέπτας ως πτωχήν την μονήν λέγοντες ότι μόνον όταν πηγαίνει ο οικείος Μητροπολίτης συντρώγουσιν εις κοινήν τράπεζαν, ενώ κατά κανόνα τρώγουσιν ιδία έκαστος Μοναχός. Προς τούτοις έχουσι « διευθυντήριον», το οποίον διοικεί την Μονήν άνευ γνώσεως του Ιεράρχου, ο δε Ηγούμενος της Μονής φεύγει εξ αυτής και μεταβαίνει εις διάφορα μέρη της Ελλάδος άνευ αδείας του Μητροπολίτου και πάντοτε επί χρήμασιν εξομολογεί. Που η αγιότης, εν τοιαύτη περιπτώσει, των Μοναχών της Λογγοβάρδας και του Ηγουμένου αυτής;

Λαρίσης Δωρόθεος : Ο Ηγούμενος της Λογγοβάρδας, μεταβάς εις Λάρισαν εξωμολόγησε χριστιανούς άνευ αδείας μου, αναχωρών δε και διαδίδων ότι μεταβαίνει εις Αθήνας ίνα εξομολογήσει τον Βασιλέα και αυτόν τον Αρχιεπίσκοπον, προέτρεψε χριστιανούς να εξομολογηθώσιν εις παλαιοημερολογίτας ψευδοκληρικούς.

Χαλκίδος Γρηγόριος : Ο Ηγούμενος Φιλόθεος Ζερβάκος χαίρει υπολήψεως εις τινά μέρη της Ευβοίας, ένθα μεταβαίνει προς εξομολόγησιν…[1].

   Αναρωτιέται κάθε καλόπιστος χριστιανός αν κληρικός, ο  οποίος διαπράττει κανονικά παραπτώματα, τα οποία ανέφεραν οι Ιεράρχες της εποχής του μπορεί να αγιοποιηθεί ;

   Αν ένας ηγούμενος «ιδιωτικής» μονής προτείνεται προς αγιοποίηση  γιατί άραγε οι σημερινοί ηγούμενοι οι συστήσαντες ακτιβιστικού τύπου Ι.Χ.  μονές (βλέπε τους γνωστούς περιφερόμενους ανά το Πανελλήνιον και όχι μόνον) να μην αγιοποιηθούν μελλοντικά αφού και οπαδούς έχουν και τα «μίντια» χρησιμοποιούν και τους Επισκόπους της Εκκλησίας τους έχουν γραμμένους… όπως έκαμε – κατά την παραπάνω μαρτυρία- και ο Ηγούμενος Φιλόθεος Ζερβάκος ;

---

[1] Θεοκλήτου Α. Στράγκα, Αρχιμανδρίτου, Εκκλησίας τής Ελλάδος Ιστορία εκ πηγών αψευδών 1817-1967, τ. Δ΄, Αθήναι 1971, σελ.  2681-2682.

 Ὁ Μητροπολίτης Μεσσηνίας Χρυσόστομος Δασκαλάκης καὶ ἡ μισθοδοσία τοῦ κλήρου

  

Ἡ Ἱερὰ Μητρόπολις Μεσσηνίας ὀνόμασε τὸ ἔτος 2011: ΕΤΟΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ ΔΑΣΚΑΛΑΚΗ καὶ πραγματοποίησε σειρὰ ἐκδηλώσεων γιὰ τὸν ἀείμνηστο σπουδαῖο Ἱεράρχη. Προέβη ἐπίσης στὴν ἔκδοση βιβλίου ἀφιερωμένο στὸν δυναμικὸ Ποιμένα, στὴν ἔκδοση συλλεκτικοῦ φιλοτελικοῦ Λευκώματος καὶ σειρᾶς γραμματοσήμων. Ἡ συμμετοχὴ τοῦ Μεσσηνιακοῦ λαοῦ στὶς ὡς ἄνω ἐνέργειες ὑπῆρξε πολὺ μεγάλη καὶ συγκινητική.  Οἱ Μεσσήνιοι ἐτίμησαν γιὰ μίαν ἀκόμη φορά τὸν Πατέρα καὶ Ἀναμορφωτὴ τῆς περιοχῆς των κατὰ τὰ δύσκολα χρόνια μετὰ τὸν Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Τὸ σπουδαιότερο ὅμως - πέρα ἀπὸ τὸ ἔργο τοῦ Δασκαλάκη-  εἶναι  ὅτι ἡ μελέτη τῆς ἐποχῆς του ἀναδεικνύει τὴν ἐπικαιρότητα τῶν λόγων  αὐτοῦ  καὶ ἄλλων Ἱεραρχῶν  γιὰ θέματα ποὺ ἀπασχολοῦσαν τότε τὴν Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος καὶ ποὺ τὴν ἀπασχολοῦν ἀκόμη  σήμερα, ὅπως εἶναι τὸ πρόβλημα τῆς μισθοδοσίας τῶν ἐφημερίων.

Ἂν οἱ λόγοι τοῦ Δασκαλάκη  εἶχαν γίνει πράξη ἀπὸ τὴν Διοικοῦσα Ἐκκλησία τότε, σήμερα ἡ Ἐκκλησία δὲν θὰ ἦταν ἱκέτης κανενὸς «πολιτικάντη», δὲν θὰ ἑξαρτιόταν ἀπὸ τὴν βούληση καὶ τὰ συμφέροντα τῶν ἀπομυζησάντων τοὺς κόπους τοῦ ἑλληνικοῦ λαοῦ πολιτικῶν.       

 Ὁ Μητροπολίτης Μεσσηνίας Χρυσόστομος Δασκαλάκης   κατόρθωσε νὰ ἀναδείξει τὴν Ἐκκλησία ὡς τὸν παράγοντα ἐκεῖνον ποῦ διαμορφώνει τὸ κοινωνικὸ γίγνεσθαι, χωρὶς ἀκρότητες καὶ μικροπολιτικὰ συμφέροντα.

   Ὁ σώφρων Ἐπίσκοπος δὲν ὑπέταξε τὴν Ἐκκλησία στὴν πολιτεία σὲ μία ἐποχὴ πού πολλοὶ Ἱεράρχες ἐπεδίωκαν τὸν ἐγκλωβισμό της στὴν ἀσφυκτική, συμφεροντολογικὴ κρατικὴ ἀγκάλη. Ἤδη πρὶν  ἀπὸ τὸ 1940, ἀλλὰ ἐν πολλοῖς καὶ μέχρι σήμερα: «Τὸ κράτος δὲν ἀντιμετώπιζε τὴν Ἐκκλησία ὡς ἀπόλυτα αὐτοδιοικούμενο ὀργανισμό, οὔτε ἐπιθυμοῦσε νὰ ἀπεμπολήσει τὰ δικαιώματα παρεμβάσεις στοὺς μηχανισμούς της. Στὶς ἀστικὲς πολιτικὲς παρατάξεις ἐπικρατοῦσε ἡ ἀντίληψη πῶς ὄφειλαν νὰ ἔχουν λόγο γιὰ τὰ ζητήματα ποῦ ἀφοροῦσαν στὴν Ἐκκλησία…Ἐπίσης πολλὲς φορὲς οἱ σχέσεις ὑποτέλειας τῆς Ἐκκλησίας ἐξυπηρετοῦσαν ἁπλὰ καὶ μόνο πελατειακὲς σχέσεις, καθὼς ἀποτελοῦσε κοινὸ τόπο ἡ ἐν δυνάμει πολιτικὴ ἐπιρροή της ἢ ἀπηχοῦσαν τὶς προσδοκίες τοῦ πολιτικοῦ κόσμου γιὰ τὴν ἐκκλησιαστικὴ νομιμοποίηση τῶν πολιτικῶν μεταβολῶν…Ὁ διοικητικὸς μηχανισμὸς τῆς Ἐκκλησίας δὲ τῆς Ἑλλάδος δὲν τοποθετήθηκε ἀπέναντι στὴν ἑλληνικὴ πολιτικὴ ζωὴ μὲ ἑνιαῖο πάντοτε τρόπο καὶ οἱ ἀποφάσεις τοῦ συνήθως δὲν ἦταν ὁμόφωνες. Στοὺς κόλπους τῆς συνυπῆρχαν ἀρχιερεῖς μὲ ἀποκλίνουσες πολιτικὲς ἀντιλήψεις καὶ  συμφέροντα καὶ συχνά, διαμόρφωναν τὶς προσωπικές τους στρατηγικὲς καὶ συμμαχίες».

( Θεοδόση Ἄθ.Τσιρώνη, Ἐκκλησία Πολιτευομένη, Ὁ πολιτικὸς λόγος καὶ ρόλος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος (1913-1941), Θεσσαλονίκη, 2010, σέλ. 429-431).

Στὴν Σύνοδο τῆς Ἱεραρχίας τοῦ 1958 (Συνεδρία 10-11-1958) συζητήθηκε τὸ θέμα τοῦ ἐφημεριακοῦ κλήρου. Ὁ διαπρεπὴς Ἱεράρχης ἐτόνισε ὅτι γιὰ τὴν πληρωμὴ τῶν κληρικῶν πρέπει νὰ ζητηθεῖ αὔξηση τῆς κρατικῆς μισθοδοσίας, ἀλλὰ νὰ μὴν καταργηθεῖ καὶ ἡ ἐνοριακὴ εἰσφορά. Χαρακτηριστικὰ μεταξὺ ἄλλων εἶπε: «…Ἐξασφαλίσαντες οἱ ἐφημέριοι ἕνα μισθὸν ἡσύχασαν καὶ ἠδιαφόρησαν διὰ τὴν ἐνοριακὴν εἰσφοράν, ἥτις μέχρις σήμερον ἀπέδωκε μόλις 29 ἑκατομμύρια γιὰ τὸ τρέχον οἰκονομικὸ ἔτος, ἐνῷ ὁ προϋπολογισμὸς προβλέπει 50 ἑκατομμύρια ἐκ ταύτης. Ἀλλὰ καὶ διὰ τὴν καταβολὴν τοῦ 25% ἐκ τῶν ἀκαθαρίστων ἐσόδων τῶν Ναῶν δὲν ἐνδιαφέρονται οἱ ἱερεῖς, ὅπερ ὀσημέραι ἐλαττοῦνται, ἡ εἴσπραξις δὲ τῆς ἐνοριακῆς εἰσφορᾶς ἀποτυγχάνει. Τώρα ζητοῦμεν κατόπιν αὐτῶν αὔξησιν, τὴν ὁποίαν πρέπει ὁπωσδήποτε νὰ λάβωσιν, ἰδίως οἱ ἱερεῖς τῆς ὑπαίθρου. Τί πρέπει λοιπὸν νὰ γίνῃ; Νὰ ζητήσωμεν τὴν κατάργησιν τῆς ἐνοριακῆς εἰσφορᾶς; Τοῦτο θὰ εἶναι εἰς βάρος τοῦ σχετικοῦ κονδυλίου. Κατὰ τὴν ἐμὴν ταπεινὴν γνώμην πρέπει νὰ ζητήσωμεν τὸ ἑξῆς: Τὸ Κράτος ἔχει ἐπιβάλλει φορολογίαν ἐπὶ τῶν εἰσαγομένων διὰ τῶν τελωνείων εἰδῶν, τὸ ποσὸν δὲ τῶν 55 ἑκατομμυρίων τὸ ὁποῖον εἰσπράττει ἐκ τῆς φορολογίας ταύτης διαθέτει διὰ τὰς ἀνώτατας τοῦ Κράτους Σχολάς. Νὰ ζητήσωμεν λοιπὸν τὸ ἥμισυ τοῖς ἑκατὸν ἐπιπλέον αὐτοῦ, ὥστε νὰ εἰσπράττωνται ἄλλα 55 ἑκατομμύρια διὰ τὴν αὔξησιν τῆς μισθοδοσίας τοῦ κλήρου, νὰ παραμείνη δὲ καὶ ἡ ἐνοριακὴ εἰσφορά, ὥστε νὰ φθάσωμεν εἰς τὸ ἀπαιτούμενον διὰ τὴν αὔξησιν ποσοστόν. Τὸ νὰ ζητῶμεν καὶ τὴν αὔξησιν τῆς μισθοδοσίας καὶ τὴν κατάργησιν τῆς ἐνοριακῆς προσφορᾶς, νομίζω ὅτι τοῦτο εἶναι πολὺ δύσκολον…».

 Στὴν ἴδια Συνεδρία (10-11-1958) ἐτέθη τὸ θέμα τῆς χορηγήσεως μέχρι 15% ἐκ τῆς διατηρητέας περιουσίας τῶν Μονῶν γιὰ τὴν μισθοδοσία τοῦ ἐφημεριακοῦ κλήρου. Ὁ Μεσσηνίας Χρυσόστομος πρότεινε νὰ συμβάλλουν καὶ τὰ ἱερὰ προσκυνήματα καὶ ἰδιαιτέρως αὐτὸ τῆς Τήνου.

 Καὶ ἄλλοι ὅμως Ἱεράρχες πίστευαν ὅτι στὸ θέμα τῆς μισθοδοσίας τοῦ κλήρου πρέπει ἡ Ἐκκλησία νὰ μὴν ἐξαρτᾶται ἀπὸ τὸ κράτος.

Κατὰ τὸν  Μητροπολίτη Ἀττικῆς, μετέπειτα πολύπαθο Ἀρχιεπίσκοπο Ἀθηνῶν, Ἰάκωβο Βαβανάτσο, φίλο του Χρυσοστόμου Δασκαλάκη οἱ Κληρικοὶ τῆς Ἑλλαδικῆς Ἐκκλησίας πρέπει νὰ μισθοδοτοῦνται ἀπὸ τὰ ἔσοδα τῶν Ναῶν, ἀπὸ ἔσοδα ποὺ προέρχονται ἀπὸ τὴν ἀξιοποίηση τῆς περιουσίας τῶν Ναῶν καὶ τῶν Μονῶν, ἀπὸ τὴν ἐνοριακὴ εἰσφορὰ (εἰσφορὰ σὲ χρῆμα ἐκ μέρους τῶν ἐνοριτῶν ἑξαιρουμένων τῶν ἀπόρων),  καὶ ἀπὸ τὸ Μονοπώλιο τοῦ κηροῦ. Πόσο ἐπίκαιροι εἶναι σήμερα οἱ τότε λόγοι του Ιακώβου: « …ὡς καὶ  ἡ ἐπίμονος ἄρνησις τοῦ Κράτους νὰ ἐνεργήση μετὰ τοῦ ἐπιβαλλομένου μείζονος ἐνδιαφέροντος καὶ περισσοτέρας γεναιοφροσύνης, ἀφήκαν τὴν μισθοδοσίαν ταύτην ἀναπροσάρμοστον πρὸς τὰς ἐξελίξεις τὰς ὁποίας ἐδημιούργησαν ἐν τῷ μεταξὺ ἡ συνεχὴς αὔξησις τῶν ἀναγκῶν τῆς ζωῆς καὶ ἡ ἄνοδος τοῦ τιμαρίθμου». ( εἰσήγησή  στὴν Ἱεραρχία στὶς 10-11-1958)

Γιὰ τὸ μονοπώλιο  τοῦ κηροῦ ὁ Μητροπολίτης Κυθήρων Μελέτιος Γαλανόπουλος, πρώην Διευθυντὴς τοῦ Ἐκκλησιατικοῦ Φροντιστηρίου Καλαμάτας ἐπὶ Ἀρχιερατείας Δασκαλάκη, ἀνέφερε: «Θὰ ὤφειλον ὅλοι οἱ Ναοὶ νὰ ἐφαρμόζωσι τὴν προμήθειαν εἰς τοὺς Χριστιανοὺς τῶν τῶν παντὸς μεγέθους καὶ βάρους κηρίων καὶ λαμπάδων .Δὶ’ ἐγκυκλίων νὰ καταστήσωσι  συνείδησιν εἰς τοὺς χριστιανοὺς ἶνα προμηθεύονται τὰ κηρία καὶ τὰς λαμπάδας των ἀπὸ τοὺς Ναούς των, εἰς τιμὴν χαμηλοτέραν δὲ ταύτης τοῦ ἐλευθέρου ἐμπορίου. Αἳ κηρώδεις ὕλαι εἰσαγόμεναι νὰ μονοπωλώνται, παραχωρουμένου τοῦ προνομίου τῆς μονοπωλήσεως εἰς τὴν Ἐκκλησίαν ὡς καὶ τοῦ λιβάνου καὶ παντὸς κηρώδους θρησκευτικῆς χρήσεως ὕλης». (Σύνοδος Ἱεραρχίας στὶς 10-11-1958)

Σήμερα ὅπου το θέμα τῆς μισθοδοσίας τοῦ Κλήρου εἶναι στὴν ἐπικαιρότητα οἱ ἀπόψεις τοῦ Χρυσοστόμου Δασκαλάκη, ἀλλὰ καὶ  ἄλλων φωτισμένων Ἱεραρχῶν τῆς ἐποχῆς του, εἶναι ἀναγκαῖο νὰ ἀξιοποιηθοῦν πρὸς ὄφελος τῶν τόσο συκοφαντημένων ἀπὸ  «πολιτικὰ» ἀνθρωπάκια Ἀγωνιστῶν Κληρικῶν τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ.

 Ὁ Ἰωάννης Μπουγᾶς εἶναι Θεολόγος, Δρ Νεώτερης Ἑλληνικῆς  Ἱστορίας καὶ Δρ Φιλοσοφίας.

Ὁ π. Ἰωὴλ Γιαννακόπουλος ὑπέρμαχος τῶν Διαχριστιανικῶν διαλόγων

( Ἀνέκδοτος ἐπιστολὴ του πρὸς τὸν Πατριάρχη Ἀθηναγόρα)

 Ἰωάννου Π. Μπουγᾶ

Θεολόγου

Διδάκτορος Νεωτέρας Ἑλληνικῆς Ἱστορίας

   Ἀφοῦ οἱ ὅποιες ἰδεοληπτικὲς ἀντιδράσεις γιὰ τὴν συνάντηση τοῦ Πατριάρχου Βαρθολομαίου καὶ τοῦ Πάπα Φραγκίσκου ἀτονοῦν, καιρὸς ἐστὶ μὲ νηφαλιότητα νὰ ἀκουστεῖ καὶ ἡ ἄποψη τοῦ γνωστοῦ τοῖς πᾶσιν στὴν Ἑλλάδα καὶ σὲ ὅλο τὸν κόσμο, τοῦ πατρὸς. Ἰωὴλ Γιαννακοπούλου, ὁ ὁποῖος μὲ τὴν θεολογικὴ γνώση ἀλλὰ καὶ τὴν ἀσκητικὴ ἐμπειρία ποὺ τὸν διέκρινε τονίζει τὴν ἀναγκαιότητα τοῦ διαλόγου μεταξὺ ὅλων τῶν Χριστιανικῶν Ἐκκλησιῶν καὶ βεβαίως μεταξὺ τῶν ἀδελφῶν Ἐκκλησιῶν Ῥώμης καὶ Κωνσταντινουπόλεως.

   Ὁ Ἀρχιμανδρίτης Ἰωὴλ Γιαννακόπουλος εἶναι μία ἀπὸ τὶς μεγαλύτερες προσωπικότητες τοῦ περασμένου αἰῶνα στὸν χῶρο τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας. Ζεῖ στὰ μέσα τοῦ περασμένου αἰῶνα στὴν Καλαμάτα ὅπου μεταμορφώνει τὴν πνευματικὴ ζωὴ τῆς πόλης μὲ κατεύθυνση πρὸς τὴν χριστιανικὴ πίστη. Πολυγραφότατος συγγραφεὺς πολλῶν ἀπολογητικῶν μελετῶν ἀλλὰ καὶ πρῶτος μεταφραστὴς καὶ σχολιαστὴς τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης στην Ἑλλάδα, ἔργο γιὰ τὸ ὁποῖο τιμήθηκε καὶ ἀπὸ τὴν Ἀκαδημία Ἀθηνῶν. Ὑπῆρξε ὁ πνευματικὸς καθοδηγητὴς πολλῶν ἁγίων μορφῶν τῆς Ἐκκλησίας ὅπως τοῦ Μητροπολίτου Μελετίου Καλαμαρᾶ, τοῦ Ἀρχιμανδρίτου Ἐπιφανίου Θεοδωροπούλου καὶ πολλῶν ἄλλων. Ἵδρυσε τὸ Ἠσυχαστήριο τοῦ Προφήτου Ἰωὴλ στὴν Καλαμάτα ὅπου σήμερα πολλὲς μοναχὲς, πνευματικὰ του παιδιὰ, συνεχίζουν νὰ τηροῦν τὶς παρακαταθῆκες του διάγοντας τὸν ἀγγελικὸ βίο.

   Τὰ κείμενα ποὺ ἀκολουθοῦν εἶναι ἀπὸ ἀνέκδοτα ἔγγραφα, τὰ ὁποῖα ὑπάρχουν στὴν Ἱερὰ Μονὴ τοῦ Προφήτου Ἰωὴλ Καλαμάτας καὶ γιὰ τὴν πρώτη τους δημοσίευση ὀφείλονται εὐχαριστίες στὴν Ἡγουμένη Γερόντισσα Χριστονύμφη καὶ σὲ ὅλες τὶς μοναχὲς.

   Ὅταν τὸν Δεκέμβριο τοῦ 1965 ὁ π. Ἰωὴλ βραβεύτηκε ἀπὸ τὴν Ἀκαδημία Ἀθηνῶν γιὰ τὸ ἔργο τῆς ἑρμηνείας καὶ σχολιασμοῦ τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης ὁ Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης Ἀθηναγόρας ἀποστέλλει πρὸς αὐτὸν στὶς 23-2-1966 συγχαρητήρια ἐπιστολὴ γράφοντας μεταξὺ ἄλλων : «…Καὶ ἐπὶ πᾶσιν ἠσθανόμεθα ὑμᾶς ὡς πολύτιμον συνεργάτην εἰς τὴν ἀπὸ ἐτῶν προσπάθειαν προσεγγίσεως τῶν ἀδελφῶν Ἐκκλησιῶν. Διὸ καὶ καθιστῶμεν τὴν ἡμετέραν ἀγαπητὴ Ὁσιολογιότητα ἐπὶ ταύτῃ τῇ εὐκαιρίᾳ μέτοχον καὶ τῆς καταπεμφθείσης παρὰ Θεοῦ χαρᾶς καὶ εὐλογίας τῇ 7η Δεκεμβρίου λήξαντος ἔτους 1965, κατὰ τὴν ὁποίαν ἐν ἰδιαιτέροις ἐπισήμοις καὶ ταυτοσήμοις ἐν τῷ καθ’ ἡμᾶς Π. Πατριαρχικῷ Ναῷ τοῦ Ἁγίου Γεωργίου ἐν Φαναρίῳ καὶ ἐν τῷ Ἱ. Ναῷ τοῦ Ἁγίου Ἀποστόλου Πέτρου ἐν Ῥώμῃ Ἱεροτελεστίαις ἤρθη ἀπὸ τῆς μνήμης καὶ τοῦ μέσου τῆς Ἐκκλησίας καὶ εἰς λήθη παρεδόθη τὸ θλιβερὸν ἐκεῖνο γεγονὸς τοῦ 1054 καὶ νέα περίοδος ἐνεγκαινιάσθη εἰς τάς σχέσεις Ἀνατολῆς καὶ Δύσεως, ὑπὸ τὴν θέρμην καὶ τὸν φωτισμὸν τῆς ἐπελθούσης ἀγάπης τοῦ Χριστοῦ. Νῦν πρόκειται ἐνώπιον ἡμῶν ἐπὶ τὸ πλέον ὁ Θεολογικὸς μετὰ τῆς Ἀγγλικανικῆς Ἐκκλησίας, τῆς Παλαιοκαθολικῆς καὶ τῶν Ἀνατολικῶν Ἐκκλησιῶν, ἤτοι Ἀρμενικῆς, Κοπτικῆς, Αἰθιοπικῆς, Ἀσσυριανῆς καὶ τοῦ Μαλαμπὰρ τῶν Ἰνδιῶν Διάλογος, εἰς τὸν ὁποῖον κατερχόμεθα Πανορθοδόξως. Καὶ τώρα πάντες, Ἐκκλησία, Ἱερὸς Κλῆρος καὶ εὐσεβὴς Λαὸς ἡμῶν ἂς ἐργασθῶμεν ὁμοῦ, ὅπως ἐπαναφέρωμεν τὸν Κύριον καὶ Σωτῆρα ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστὸν ἐν μέσῳ ἡμῶν, ὁπόθεν ἀπουσιάζει καὶ ἐξ αἰτίας αὐτῆς τῆς τρομερᾶς συμφορᾶς τὸ μῖσος κυριαρχεῖ μεταξὺ τῶν πλασμάτων τοῦ Θεοῦ.

 Καὶ ἐπὶ τούτοις βέβαιοι, ὅτι καὶ ἐν τοῖς ἐφεξῆς θὰ ἔχωμεν ὑμᾶς συνεργάτην προσφιλῆ καὶ ἑκάστοτε θὰ μανθάνωμεν ἐξ ὑμῶν ἀπονέμομεν ὑμῖν καὶ τοῖς ἀγαπητοῖς οἰκείοις ὑμῶν τὴν Πατριαρχικὴν ὑμῶν εὐχὴν …».

Ὁ πατὴρ Ἰωὴλ ἀπαντᾷ στὸν Πατριάρχη Ἀθηναγόρα ὡς ἑξῆς :

« Ἐν Καλάμαις τῇ 7η Ἰουνίου 1966

Παναγιώτατε,

Ὑποβάλλω τὰ σέβη μου καὶ ἐξαιτοῦμαι τὰς εὐχὰς καὶ εὐλογίας Σας.

   Ἔλαβον τὴν ὑμετέραν εὐχαριστήριον καὶ συγχαρητήριον καὶ πλήρη εὐλογιῶν ἐπιστολὴν ἐπὶ τῇ βραβεύσει τῆς ἑρμηνείας μου τῆς Παλ. Διαθήκης ὑπὸ τῆς Ἀκαδημίας Ἀθηνῶν καὶ εὐχαριστῶ θερμῶς τὴν αὐθόρμητον ταύτην χαρὰν Σας.

   Καὶ ἐγώ, Παναγιώτατε, παρακολουθῶ μετὰ θερμοῦ ἐνδιαφέροντος τὰ μεγάλα βήματα τῆς ἀγάπης Σας πρὸς τὰς ἄλλας Ἐκκλησίας Ἀνατολῆς καὶ Δύσεως καὶ εὐλογῶ τὸν Κύριον.

   Εἶναι γεγονός, ὅτι ἡ ἕνωσις τῶν Ἐκκλησιῶν διὰ τὴν ὁποίαν πάντοτε εὐχόμεθα εἰς τὰ Εἰρηνικά, τῆς λειτουργίας καὶ ὑπὲρ ἧς καὶ ὁ ἴδιος, ὁ Κύριος προσευχήθη εἰς τὴν Ἀρχιερατικὴν του προσευχὴν ( Ἰωάν. 17,11) τὴν προτεραίαν τοῦ θανάτου του, λόγω τῶν δογματικῶν μας διαφορῶν εἶναι πολὺ μακράν. Ἐν τούτοις ἡ ἀγάπη μας μετὰ τῶν ἄλλων Ἐκκλησιῶν πρέπει διὰ λόγους σκοπιμότητος καὶ οὐσίας νὰ καλλιεργεῖται μέσω διαλόγων καὶ συναντήσεων ἐντατικῶς.

   Εἶναι κρῖμα καὶ στῖγμα διὰ τὸν Χριστιανισμὸν νὰ μὴν δύνανται οἱ Ἀρχηγοὶ τῶν διαφόρων Ἐκκλησιῶν νὰ συναντῶνται καὶ νὰ συζητοῦν, καθ’ ἣν στιγμὴν Ἀρχηγοὶ Κρατῶν, οἵτινες διίστανται ὀξύτατα μεταξὺ των, νὰ μποροῦν νὰ παρακάθηνται εἰς κοινὰς τραπέζας πρὸς ἐπίλυσιν τῶν Διαφορῶν των. Ὁ κόσμος δὲν θὰ σκανδαλισθῇ ἂν μάθῃ ὅτι ἔχομεν καὶ ἡμεῖς ὡρισμένας διαφορὰς ἀντιλήψεων μεταξὺ μας. Θὰ σκανδαλισθῇ, ἐὰν δὲν ἔχωμεν μεταξὺ μας τὴν ἀγάπην, ὥστε νὰ συναντώμεθα καὶ νὰ συνομιλῶμεν. Ἡ ἀνάγκη λοιπὸν τῶν Διαλόγων μεταξὺ τῶν Ἐκκλησιῶν ὑποκρύπτει ὕψιστην σκοπιμότητα : Εὐπροσωποῦμεν ἐνώπιον τῶν ἄλλων ἀνθρώπων, οἱ ὁποῖοι δὲν διάκεινται εὐμενῶς πρὸς τὸν Χριστιανισμὸν .

   Ἐκτὸς ὅμως τῆς ἐξωτερικῆς ταύτης σκοπιμότητος τῶν Διαλόγων ὑπάρχει καὶ οὐσία δι’ ἡμᾶς τοὺς ἰδίους, ὅταν διὰ τῶν Διαλόγων αὐτῶν καλλιεργεῖται μεταξὺ μας ἡ ἀγάπη, ἡ ἑξῆς : Γνωρίζομεν, ὅτι ὅταν ὁ Κύριος ἐσταυρώθη οἱ μαθηταὶ καὶ Ἀπόστολοι του ἔχασαν τὴν πίστιν των πρὸς Αὐτόν. Ἔμεινεν ὅμως ἡ ἀγάπη των πρὸς τὸν Διδάσκαλον των καὶ μεταξὺ των, διότι ἦσαν συγκεντρωμένοι εἰς τὸν αὐτὸν χῶρον. Ὁ Κύριος ἀμείβων τὴν ἀγάπην, τὴν ὁποίαν εἶχον μεταξὺ των, τοὺς ἔδωσε καὶ τὴν πίστιν ἐμφανισθεὶς πρὸς αὐτούς.

   Διατὶ λοιπὸν νὰ ἀποκλείσωμεν νέαν ἀνάστασιν καὶ ἐμφάνισιν τοῦ Κυρίου εἰς ἡμᾶς ποὺ ἔχομεν χάσει μεταξὺ μας τὴν πίστιν, ὅταν μᾶς ἑνώσει ἡ Ἀγάπη τοῦ Ἰησοῦ καὶ συναντώμεθα εἰς κοινοὺς χώρους ;

Εὔχομαι εἰς τὸν Πανάγαθον Κύριον νὰ στεφανώσῃ τὰς προσπαθείας Σας ταύτας ὑπὸ ἐπιτυχίαν πρὸς δόξαν τοῦ Ἁγίου Ὀνόματός Του.

Εὐπειθέστατον τῆς ὑμετέρας Παναγιότητος τέκνον

Ἀρχ. Ἰωὴλ Γιαννακόπουλος»

   Οἱ ξεκάθαροι λόγοι πατρὸς Ἰωὴλ δὲν χρήζουν σχολιασμοῦ ἀλλὰ μαζὶ του ἂς προσευχηθοῦμε νὰ στεφανώσει ὁ Κύριος τὶς προσπάθειες τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κ. Βαρθολομαίου γιὰ τὴν ἑνότητα τῶν Χριστιανικῶν Ἐκκλησιῶν.