Ο Περιπλανώμενος Σαμαρείτης. Νέο Βιβλίο

 

   Εκδόθηκε πρόσφατα στην Καλαμάτα το βιβλίο της Ελένης Ταγωνίδη Μανιατάκη: «Ο Περιπλανώμενος Σαμαρείτης. Ιστορική προσέγγιση των ναών και τόπων λατρείας του Δήμου Πύλου Νέστορος». Ενδιαφέρουσα συλλογή με πλήρη επιστημονικότητα, αποτελεί πρότυπο για την καταγραφή παρομοίων μελετών ανά την Ελλάδα. Εμπλουτίζει την Μεσσηνιακή βιβλιογραφία για την τοπική ιστορία.

   Το βιβλίο αυτό εξεδόθη από το Μανιατάκειον Ίδρυμα και απο τις εκδόσεις «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ» της Καλαμάτας και αυτό αποτελεί σημαντικό γεγονός στα κοινωνικά, επιστημονικά και εκδοτικά δρώμενα της Μεσσηνίας.

   Το βιβλίο αφιερώνεται στον Μητροπολίτη Μεσσηνίας Χρυσόστομο.

   Αποτελεί καταγραφή με εξονυχιστικό τρόπο των τόπων Λατρείας της περιοχής του Δήμου Πύλου-Νέστορος της Μεσσηνίας. Αναδρομή στα αρχιτεκτονικά κατάλοιπα που άφησε το πέρασμα τόσων ανθρώπων και πολιτισμών στο διάβα των αιώνων. Αναφέρεται σε όλους τους τόπους λατρείας των θρησκειών των οποίων υπήρξαν πιστοί στην Μεσσηνία, αλλά κυρίως στους Ναούς της Ορθόδοξου Εκκλησίας, αφού αυτοί υπήρξαν για αιώνες και υπάρχουν σήμερα στην περιοχή της Πυλίας.

   Η παρουσίαση του βιβλίου δεν μπορεί να καταγράψει στο ελάχιστο, τα όσα με κάθε λεπτομέρεια αναφέρονται στο βιβλιο αυτό και ιδιαιτέρως ό,τι η Συγγραφέας κατέγραψε έπειτα από επιτόπια έρευνα όπως εμφαίνεται στο βιβλιο αυτό που είναι καρπός μελέτης πολλών ετών από της συγγραφής μέχρι και της εκδόσεως.

   Η διάταξη της ύλης του βιβλίου είναι μεθοδική και επιβλητική, η έκδοση κομψής εμφανίσεως κατάφορτη απο φωτογραφίες των ναών της περιοχής Πυλίας. Η εμφάνιση του βιβλίου είναι άρτια, γλώσσα δημοτική με λόγια στοιχεία που δηλώνουν την διαχρονία της ελληνικής γλώσσας μας, με πολυτονικό σύστημα που στολίζει τις λέξεις και δίνει την μουσικότητά τους, καλό τύπωμα και εύχρηστο στο διάβασμα.

   Τα κείμενα της συγγραφέως παρουσιάζουν χάρι αφηγηματική και σοφία συνδυαστική με ομολογούμενη ξεκάθαρα πολυγνωσία, η οποία καταφαίνεται από την πλούσια βιβλιογραφία. Τα κείμενα προέρχονται από απόθεμα μαθήσεως. Η ερευνητικότητα της, η αγάπη της και η επιμονή της μετέτρεψαν τον μόχθο της σε αυτό το κομψό πόνημα.

   Όπως αναφέρεται στο οπισθόφυλλο: «Το παρόν σύγγραμμα είναι προϊόν έρευνας και αποτελεί μία αναλυτική επισκόπηση όλων των ναών και τόπων λατρείας του δήμου Πύλου-Νέστορος. Η συγγραφέας, ωθούμενη από τον κίνδυνο της αφάνειας των μνημείων που αποτελούν μέρος της Ιστορίας, της θρησκείας και της παράδοσης της περιοχής, κατέγραψε τα κτίσματα πού έχουν διασωθεί από προηγούμενες Ιστορικές στιγμές έως τών συγχρόνων χρόνων. Πρόκειται γιά μία σφαιρική ανάλυση, ή οποία συμπεριλαμβάνει μία Ιστορική αναφορά του κάθε τόπου, των παραδόσεων και των ναών του, όπου δίνεται ιδιαίτερη έμφα­ση στη χρονολόγηση και τη διαμόρφωση των. Γίνεται λόγος για τη ναοδομία, την αγιογραφία και την υμνολογία. Η ιδιαιτερότητα του βιβλίου έγκειται στο γεγονός ότι δεν επικεντρώνεται σε ναούς μίας θρησκείας, αλλά σε οτιδήποτε μπορεί να θεωρηθεί έκφραση μιάς εποχής. Τό κείμενο συμπληρώνεται μέ μία καταγραφή των τοποθεσιών των εκκλησιών και των τόπων λατρείας, διευκολύνοντας τον θρησκευτικό περιηγητή στην έπίσκεψη των εν λόγω χώρων».

   Όπως δηλώνει Εκ βαθέων η Ελένη Ταγωνίδη-Μανιατάκη «Είθισται, κατά την εκπλήρωση μιας πνευματικής εργασίας, να ευχαριστούμε όσους μας βοήθησαν και μας συμπαραστάθηκαν στήν πραγματοποίησή της.

   Στην περίπτωση του Περιπλανώμενου Σαμαρείτη, προτιμώ να ανατρέξω στο αίτιο για να φθάσω στο αιτιατό. Κανένα έργο δεν γίνεται τυχαία. Διάφορα γεγονότα συμβάλλουν, πολλές περιστάσεις συντελούν, οι όποιες άλλοτε προσδιορίζουν, προσθέτουν ή ακόμη και διαμορφώνουν το αρχικό δράμα, όπως η κληρονομικότητα ενός άτομου, τα παιδικά του βιώματα, η παιδεία, η καλλιέργεια, ο κοινωνικός περίγυρος και άλλα.

   Στη συγγραφή του παρόντος έργου, οι καταβολές μου έπαιξαν σημαντικό ρόλο αφήνοντας χνάρια ανεξίτηλα στη διάπλαση του κόσμου μου, στον τρόπο του σκέπτεσθαι και του πράττειν. Πήρα πολλά από τη ζωή, οφείλω ακόμη περισσότερα και ως οφειλέτης είμαι ηθικά υποχρεωμένη να αναγνωρίσω το χρέος και Ιερό καθήκον να κατονομάσω τους πιστωτές μου... ανθρώπους που προσέφεραν απλόχερα και με ανιδιοτέλεια την όποια γνώση τους.

   Καταθέτω το παρόν πόνημα στους πιστωτές μου ως ελάχιστο αντίδωρο αναγνώρισης και βαθειάς ευγνωμοσύνης.

  Αυτό το πόνημα δεν μου ανήκει. Ανήκει σε όλους εσάς και σε εκείνους που έρριψαν τον πνευματικό τους οβολό για να ολοκληρωθεί ο στόχος.

   Δέν τους ευχαριστώ μονάχα. Τους ευγνωμονώ.

Ευγνωμονώ:

   Τους σοφούς ορατούς και αοράτους Δασκάλους που σμίλεψαν τον νου και τη νόησή μου. Τους ευγνωμονώ.

   Ευγνωμονώ τη θεολόγο προμήτωρά μου Ζωή, η οποία από την τρυφερή μου ηλικία με μύησε στο βαθύτερο νόημα της θρησκείας και της Ορθοδοξίας. Μεταξύ των άλλων παραινέσεων, έμαθα ότι όταν σφάλλεις, η πιο λυτρωτική πράξη είναι να ζητάς ειλικρινή συγγνώμη.

   Τον πατέρα μου Εμμανουήλ που μαζί του εμπέδωσα τήν ακεραιότητα, τον σεβασμό προς τον άνθρωπο και τη φύση, την ευγνωμοσύνη. Έμαθα να μετατρέπω την ήττα σε γνώση, να βρίσκω εναλλακτικές λύσεις…».

   Κατακλείνοντας το βιβλιο κινείται όπως και ο περιπλανώμενος Σαμαρείτης, ο κάθε άνθρωπος δηλαδή ανα τους αιώνας, κινείται και παρουσιάζει ότι είμαστε θεματοφύλακες ενός σπουδαίου παρελθόντος, μάρτυρες ενός προβληματικού παρόντος και ευχέτες ενός καλυτέρου μέλλοντος.

   Όπως αναφέρει σε προλογικό του σημείωμα ο Καθηγητής Ιστορίας Andrea Nanetti, το βιβλίο αυτό είναι ένα φιλοκαλικό γεγονός, ένα γεγονός ομορφιάς.

   Πράγματι το βιβλιο «Ο Περιπλανώμενος Σαμαρείτης» της Ελένης Ταγωνίδη-Μανιατάκη αποτελεί ένα προσευχητικό γεγονός, είναι η αργόσυρτη προσευχή των χριστιανών ασκητών του κόσμου και της ερήμου.