Όταν κατά το έτος 1945 ανέλαβε την
διαποίμανση τής Εκκλησίας τής Μεσσηνίας ο Μητροπολίτης Χρυσόστομος Δασκαλάκης,
αντιμετώπισε πολλά προβλήματα.
Ιδιαίτερο πρόβλημα για τον Δασκαλάκη ήταν η
συμπεριφορά των κληρικών του. Κατά την διάρκεια της Κατοχής, αλλά και του
Εμφυλίου οι εφημέριοι των πόλεων και της υπαίθρου βρέθηκαν σε δεινή θέση χωρίς
να έχουν την δυνατότητα να ζήσουν τις οικογένειές τους.
Κύριος σκοπός των περισσοτέρων ιερέων ήταν η
εξεύρεση τρόπων για να επιβιώσουν αυτοί και οι οικογένειές τους, με αποτέλεσμα
να χρησιμοποιούν αθέμιτα μέσα για βιοπορισμό.
Συνήθως ο Δασκαλάκης είχε να αντιμετωπίσει
τα υπό των εφημερίων παραπτώματα όπως: παρ’ ενορίαν πράξεως, μη τέλεση της
Θείας Λειτουργίας και των Ιερών Ακολουθιών, διενέργεια δημοπρασίας για την
τέλεση της Θείας Λειτουργίας, μη λειτουργικής εξυπηρετήσεως άλλων ενοριών,
τέλεση γάμου κατ’ οίκον, έκδοση πιστοποιητικών με πληρωμή, εκβιασμούς για
πληρωμή των μυστηρίων, την μη σύνταξη και υποβολή στην Μητρόπολη προϋπολογισμού
του Ναού, μέθη και χορό δημοσίως, χαρτοπαιξία, μεροληπτικές διανομές τροφίμων
και ενδυμάτων, ταύτιση με μία πολιτική παράταξη, ξυλοδαρμό ενοριτών, εξύβριση
και τραυματισμό συμπολιτών των, κλοπή αιγοπροβάτων, ελαιολάδου κ.ά. Αρκετοί
Ιερείς την εποχή εκείνη, για ασήμαντο αφορμή, επέβαλον επιτίμια στους ενορίτες
τους και «αφόριζαν» αυτούς.
Αρχικά ο φιλακόλουθος Επίσκοπος υπέδειξε με
κάθε τρόπο στους κληρικούς του να τελούν τις ιερές ακολουθίες με κατάνυξη,
σεβασμό, τάξη και ευπρέπεια.
Επέβαλλε την ομοιόμορφη εκκλησιαστική
αμφίεση με ιερατικές στολές υφασμένες στην Μονή Καλογραιών Καλαμάτας και
συνέστησε στους Ιερείς του να συμμετέχουν στις ιερές πανηγύρεις και λιτανείες.
Ταυτοχρόνως τους απαγορεύει να απομακρύνονται από τις ενορίες τους. Δεν
επέτρεπε την παραμονή τους σε καπηλειά και το κάπνισμα δημοσίως.
Διαρκώς με εγκυκλίους του υπενθύμιζε στους
κληρικούς του ότι πρέπει να επιμελούνται την καθαριότητα του Ιερού Ναού και ιδιαιτέρως
των λειτουργικών σκευών.
Συνέστησε στους Ιερείς να σταματήσουν την
κακή συνήθεια να κοινωνούν τους πιστούς προ της Θείας Λειτουργίας χάριν
ευκολίας. Δεν επέτρεπε να βαπτίζουν εκτός του Ιερού Ναού και να δέχονται πολλούς
αναδόχους. Ιδιαιτέρως επέστησε την προσοχή των Εφημερίων στο να τελούν τους
Γάμους πάντοτε με πρότερη άδειά του και συμφώνως με τους κανόνες της Εκκλησίας
και τους νόμους του κράτους.
Απαγόρευσε
αυστηρώς την λήψη χρημάτων κατά το μυστήριο της Εξομολογήσεως. Απαγόρευσε
επίσης κάθε λιτανεία ιερών εικόνων και ιερών λειψάνων άνευ προηγούμενης
εγκρίσεώς του.
Απαγόρευσε
σε όλους τους κληρικούς την προσέλευση στα κοσμικά δικαστήρια, ακόμη και ως
μάρτυρες, χωρίς προηγούμενη γραπτή άδειά του και μόνο για πολύ σοβαρές υποθέσεις.
Οργάνωσε καλύτερα τους Αρχιερατικούς
Επιτρόπους δίνοντας σε αυτούς το δικαίωμα της εισπράξεως χρημάτων από τις
ενορίες της περιφέρειάς τους για τις διάφορες ανάγκες του έργου της
Μητροπόλεως.
Με αυστηρότητα δεν επιτρέπει την ανάμειξη
των κληρικών σε πολιτικές διαμάχες και συζητήσεις. Θεωρεί ζημιά για την
Εκκλησία την συμμετοχή του κλήρου σε εκλογικούς αγώνες, τονίζοντας ότι η
Εκκλησία εδεινοπάθησε από την συμμετοχή αυτή.
Δίνοντας το παράδειγμα στους κληρικούς του ο
πτωχός Επίσκοπος ποτέ δεν έλαβε χρήματα για τις τελετές στις οποίες συμμετείχε και
«παν ο,τι η αγαθή προαίρεσις των πιστών
επεθύμει να προσφέρη αυτώ, κατατίθεται είτε υπέρ ενισχύσεως των ευαγών
ιδρυμάτων της Μητροπόλεως, είτε υπέρ των απόρων σπουδαστών και φοιτητών
Θεολογίας».
Αντιμετώπισε ακόμη και την διαφθορά Ιερέως-Γραμματέως
της Μητροπόλεως, ο οποίος ενοικίαζε τα κτήματα της Εκκλησίας αντί πενιχρού
τιμήματος σε δικούς του ανθρώπους.
Αλλά και οι λαϊκοί, οι αποτελούντες το
χριστεπώνυμο πλήρωμα, συνήθιζαν πολύ συχνά να αποστέλλουν επιστολές στον
Δασκαλάκη, κατηγορώντας τους Ιερείς για το παραμικρό λάθος, τις περισσότερες
φορές αδίκως. Αρκετές φορές μάλιστα υποδείκνυαν στον Μητροπολίτη ποιόν πρέπει
να χειροτονήσει Ιερέα. Οι συνήθεις κατηγορίες εναντίον των Ιερέων ήταν: «κλέφτης, ανήθικος, μέθυσος, κομμουνιστής!».
Ο Χρυσόστομος Δασκαλάκης σε όλες τις περιπτώσεις
ασκούσε τον έλεγχο των Ιερέων συμφώνως με το εκκλησιαστικό κανονικό δίκαιο.
Ασκούσε με διάκριση την εκκλησιαστική δικαιοσύνη, γνωρίζοντας την οικονομική
κατάσταση και την δυσχερή κοινωνική θέση των Ιερέων του, μην παραλείποντας
βεβαίως την αυστηρότητα όπου χρειαζόταν.
Πέραν
της αυστηρότητας όμως η αγάπη του για τους Ιερείς ήταν ποικιλότροπη και μάλιστα
την δύσκολη μετακατοχική περίοδο.
Ενέκρινε τακτικά τα έξοδα ραφής ιερών αμφίων
υπό την προϋπόθεση ότι τα άμφια θα έμεναν κτήμα των Ναών.
Με απόφασή του πολλοί εφημέριοι διέμεναν σε
οικίες που ανήκαν σε ενοριακούς ναούς. Με πρωτοβουλία του εκ μέρους τού Παγκοσμίου
Συμβουλίου Εκκλησιών προσεφέρθησαν 500.000 δρχ. το 1946 και 650.000 δρχ. το
1948, για την ενίσχυση απόρων εφημερίων.
Πάντοτε επέμενε για την καταβολή της
ενοριακής εισφοράς, προκειμένου να μισθοδοτούνται οι εφημέριοι πόλεων και
χωρίων. Το 1956 ανασυγκρότησε και επαναλειτούργησε τον Ιερατικό Σύνδεσμο της
Μητροπόλεως Μεσσηνίας, ο οποίος είχε ιδρυθεί το 1905 από τον Μητροπολίτη
Μεσσηνίας Μελέτιο Σακελλαρόπουλο. Σκοπός του Συνδέσμου ήταν η προώθηση των
συμφερόντων των εφημερίων.
Ο αγωνιστής Ιεράρχης συμμετείχε σε πολλές
επιτροπές της Ιεράς Συνόδου για την οικονομική αναβάθμιση του εφημεριακού
κλήρου σε συνεργασία με την Πολιτεία.
Αγαπούσε πάρα πολύ τους κληρικούς του και τα
μέλη των οικογενειών τους. «Αν ατυχούσε
κληρικός ή μέλος της οικογενείας του, αν ήταν πτωχός και δεν τα έβγαζε πέρα, αν
αρρώσταινε και δεν είχε τα μέσα να γιατρευθή, σχιζόταν κυριολεκτικά για να τον
βοηθήση. Ήταν ικανός να διανύση πενήντα, εκατό, τριακόσια στην ανάγκη
χιλιόμετρα ο ίδιος, για να τον βρη και να του τείνη χείρα βοηθείας. Αν
χρειαζόταν φάρμακα θα του τα έστελνε αμέσως. Αν χρειαζόταν χρήματα θα φρόντιζε
να τα εξοικονομήση από το δικό του υστέρημα και να του τα στείλη. Αν είχε
ανάγκη από νοσοκομειακή περίθαλψι θα φρόντιζε με το απέραντο κύρος του να του
εξασφαλίση ένα κρεββάτι στο καλύτερο νοσοκομείο της Αθήνας…». (Εφημερίδα ΣΗΜΑΙΑ Καλαμών, 21-4-1961).
Πραγματοποιούσε ετήσια Ιερατικά συνέδρια
τόσο στην Καλαμάτα, όσο και στις έδρες των Αρχιερατικών περιφερειών.
Επέλεγε μορφωμένους θεολόγους για εγγάμους
και αγάμους κληρικούς. Δημιούργησε ικανούς συνεργάτες στο ποιμαντικό του έργο.
Συγκρότησε ομάδα από λαϊκούς θεολόγους, που περιόδευαν στην επαρχία, κήρυτταν,
και δίδασκαν τους Ιερείς προκειμένου να αναβαθμισθεί το μορφωτικό επίπεδο των
ιερέων της Μητροπόλεως.
Αναγνώριζε και εκτιμούσε τους άξιους
κληρικούς και πολλές φορές συνεργαζόταν μαζί τους για διάφορα θέματα και εξέφραζε
την ευαρέσκειά του προς αυτούς.
Ο Χρυσόστομος Δασκαλάκης υπήρξε πνευματικός
συμπαραστάτης των Ιερέων του και υποστήριξε αυτούς στις όποιες δυσκολίες τους,
αποτελώντας παράδειγμα και υπόδειγμα ορθοδόξου Επισκόπου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου